Polskie pismo historyczno- krajoznawcze
na Białorusi


 

Kościół parafialny p.w. Św. Michała Archanioła w Niecieczy

 

2.2. Wyposażenie

Ołtarz zredukowany do drewnianego tabernakulum, stojącego nad wysu­niętą mensą, ujętą po bokach cokołem złożonym z dwóch par przysadzistych prostopadłościennych filarów, malowanych na szaro, marmoryzowanych. Tabernakulum architektoniczne, ok. 1760, z ornamentem rocaille, wtórnie ma­lowane na biało, ze złoconymi detalami; trójprzęsłowe, z wysuniętą półkoliście częścią środkową i faliście wygiętym belkowaniem, przęsła boczne niższe, za nimi ażurowe, złocone uszy z rocaille'owych grzebieni; na odcinkach gzym­sów figurki aniołków, w zwieńczeniu tronu eucharystycznego rzeźba Bara­nek Apokaliptyczny, w promienistej glorii. Antependium, wyk. 1994 przez snycerza z Mińska, pastisz w stylu regencji, drewniane, trójdzielne, syme­tryczne, z kwadratowych ażurowych płycin, wypełnionych akantem i karbo­waną wstęgą, w środkowej owalny kartusz.
Ołtarze boczne (2), ok. poł. w. XIX, murowane, architektoniczne, na przy­sadzistych półkolumnach ustawionych na sześciennych cokołach, z trójkątnym naczółkiem nad belkowaniem z fryzem kroksztynowym. W polach środko­wych obrazy, przed r. 1925: w ołtarzu pn. Matka Boska Ostrobramska, w pd. Najśw. Serce Jezusa. Tabernakula niewielkie, z tronem eucharystycz­nym ujętym wolutami. Mensy drewniane, marmoryzowane, z trzema prosto­kątnymi płycinami, z których środkowa szersza.
Ambona, pocz. w. XX (?), drewniana, mazerowana, kosz pięcioboczny, ogzymsowany, z wąskimi, prostokątnymi płycinami na narożach i rzeźbioną, upiętą z boku srebrzysto-niebieską draperią, z wywiniętą srebrzysto-czerwoną podszewką.
Organy, ok. 1920, na kontuarze tabliczka z napisem: A.ORŁOWSKI. WILNO, pięcioosiowe, z szeroką wieżą centralną ujętą ustawionymi na kon­solach kolumienkami korynckimi, segmenty skrajne na wyższych cokołach, w formie ujętych kolumienkami korynckimi i zwieńczonych belkowaniem łu­ków arkadowych, nad nimi stylizowana dekoracja akantowa.
Konfesjonał, lata trzydzieste w. XX, mazerowany, korpus z drzwiczkami z prostokątną płyciną i trójbocznym zapieckiem, zwieńczony uproszczonym belkowaniem z plecionką we fryzie i wydatnym gzymsem z ząbkowaniem.
Ławki (2), 1899, pięciorzędowe, boki nakryte odcinkami profilowanych listew, front z parą prostokątnych, zbliżonych do kwadratu płycin, wtórnie malowane, na jednym z zapiecków wyryta data: 1899.
Feretrony: 1-2. pocz. w. XX, w formie neogotyckiego retabulum, w polu środkowym zamkniętym łukiem ostrym obrazy, ol. na blasze: Św. Jan Chrzci­ciel, Niepokalane Poczęcie NPM, oraz Św. Franciszek i Matka Boska Bolesna; 3. lata trzydzieste w. XX, neobarokowy, z ujętym wolutami polem środkowym w kształcie prostokąta zamkniętego półkoliście, z obrazami ol. pł. Chrzest Chrystusa i Michał Archanioł, w zwieńczeniu owalny kartusz z hierogramami IHS i MARYA, na narożach cztery metalowe świeczniki w kształcie przyklękających aniołów, trybowane z posrebrzanej blachy.
Obrazy: 1. Stygmatyzacja św. Katarzyny Sieneńskiej, 4. ćw. w. XVIII (naklejony na dyktę), pokryty sukienką mosiężną, posrebrzaną, rama rzeźbiona, ażurowa; 2. Matka Boska z Dzieciątkiem (Borzewska), 4. ćw. w. XVIII, rama drewniana; 3. Matka Boska z Dzieciątkiem (Białynicka), po r. 1840, sukienka metal srebrzony; 4. Archanioł Michał, 1928, sygn. B. Rzeczycki 19. IX. (19)28 r. 5. Złożenie do grobu, stacja XIV Drogi Krzyżowej, 2. poł. w.
XIX, ol. pł., w ramie zwieńczonej krzyżykiem (resztki ram pozostałych stacji w dzwonnicy).
Rzeźby, drewniane, polichromowane: 1-2. Chrystus Ukrzyżowany, ok. poł. w. XVIII; 3. Chrystus Ukrzyżowany, 2. poł. w. XVIII; 4-5. Chrystus Ukrzyżowany, w. XVIII, o charakterze ludowym; 6. Chrystus Ukrzyżowa­ny, w. XIX/XX, o charakterze ludowym.
Tabernakulum, 1. poł. w. XVIII, wtórnie malowane farbą olejną i złotolem; szafka sześcienna o ściętych narożach, ujęta wydatnymi wolutami z rzeźbionymi liśćmi akantu i kampanulami, na drzwiczkach zamknięta łukiem półkolistym płycina z płaskorzeźbionym kielichem, w którym hostia, na ścia­nach bocznych palmety z wici akantowej, zwieńczone wyłamanym gzymsem, nad którym na osi pełnoplastyczna, uskrzydlona główka anielska i wysoki za­piecek tronu eucharystycznego w formie paludamentu rozpiętego pod lambre­kinowym baldachimem, zwieńczonym krzyżem na kuli, pośrodku kolisty krąg obłoków, na jego tle trójkąt z Okiem Opatrzności.
Tablica epitafijna, wmurowana w ścianę pd., kwadratowa, z czarnego marmuru, ze złoconą inskrypcją: D.O.M. | TU LEŻY | ANTONI BORZYMOWSKI | ROT(MISTRZ) KAW(ALERII) NAR(ODOWEJ) WOYSK POL(SKI)CH | URODZIŁ SIĘ R(OK)U 1757. | JANU(ARII) 18 | UMARŁ R(OK)U 1813. FEBR(UARII) 24.
Naczynia i sprzęty liturgiczne:
Monstrancje: 1. barokowa, w. XVIII (?); 2. neobarokowa, pocz. w. XX, plater częściowo złocony, z cechą Norblin & Co | Galw: | Warszawa oraz nr kat. B1615, na owalnej, profilowanej stopie z ornamentalnym wąskim otokiem i pasem winnej latorośli, trzon z owoidalnym czteropolowym nodusem z palmetami, owalna promienista gloria z figurkami i główkami anielskimi, zwieńczona koroną zamkniętą z równoramiennym krzyżem.
Kielichy: 1. barokowy, ok. poł. w. XVIII, srebrny częściowo złocony, gładki, z gruszkowatym nodusem, na kolistej profilowanej stopie rytowany h. własny Kałuszewskich i monogram KSK (Kazimierza Stanisława Kałuszewskiego); 2. neogotycki, ok. 1925, z cechami: W. STUPNICKI | PRZEMYŚL oraz imienną WS i polską probierczą, wprowadzoną w r. 1921, czara srebr­na, stopa i trzon mosiężne, częściowo złocone, na kolistej profilowanej stopie, spłaszczonym kulistym nodusie i koszyczku rytowana i puncowana wić z trójliści w otoku i pojedynczych liści laurowych, na stopie napis: "Pamiątka śmierci Adeli z Czeszejków Tobolowej 1 | II 1925"; 3-7. bliżej nieokreślone.
Pateny: 1-3. barokowe, w. XVIII, srebrne, z rytowanymi na kołnierzu: równoramiennym krzyżem w wieńcu laurowym; z hierogramem MARYA w schematycznym wieńcu; z krzyżem; 4. bez cech stylowych, ok. 1925 (nale­żąca do kielicha nr 2), srebrna, z cechą imienną WS i polską probierczą, wpro­wadzoną w r. 1921.
Puszki: 1. barokowa, 2. poł. w. XVIII, srebrna, częściowo złocona, gład­ka, z kolistą profilowaną stopą i gruszkowatym nodusem, pokrywa zwieńczona półkulą z równoramiennym krzyżem; 2-4. nieokreślone; 5. pokrywa puszki, barokowa przed r. 1714, srebrna, złocona, zwieńczona krzyżykiem na spłasz­czonej półkuli, na brzegu napis: "Frate(r) Hilarion Streczon Praed(icator) Generalis Ordinis Prae(dicatorum) Obtulit pro Peccatis A. 1714".
Naczynie chrzcielne, 4. ćw. w. XIX, plater, z cechą: Norblin & Co Galw. | Warszawa: miseczka owalna, z wywiniętym kołnierzem, na krótszym boku półkoliście wyciętym do wrębu, ampułka z pękatym brzuścem i szero­kim wylewem w połowie przesłoniętym pokrywą, ucho z dwóch wolutek.
Relikwiarze: 1. Drzewa Krzyża Św., rokokowy, 3. ćw. w. XVIII, srebr­ny, z owalną, promienistą glorią, z wyciętym pośrodku krzyżem, oraz plakie­tami z przedstawieniami Gołębicy Ducha Św. i Pięta, na owalnej ośmiopolowej stopie ornament rocaille i plakieta w formie kartusza z h. Lis i Trąby; 2. śś. Kazimierza, Felicjana, Krystyny i Wiktoryna, neobarokowy, 2. poł. w. XIX, mosiężny, złocony, z owalną promienistą glorią zwieńczoną krzyżykiem, na puklowanej stopie pasowy ornament z wolut, nodus gruszkowy, wewnątrz stopy wy drapany napis: Wilno.
Trybularz, w. XIX/XX, mosiężny, z ażurowym pasowym ornamentem z palmet i liści, stopa wtórna, z niklowanego metalu.
Łódka na kadzidło, rokokowa, 3. ćw. w. XVIII, srebrzona, korpus w for­mie nautilusa, puklowany, stopa owalna, ośmiopolowa, dwustrefowa, z ryty­mi czteropłatkowymi kwiatkami w strefie dolnej i puncowanym rocaille'owym otokiem w górnej, nodus gruszkowaty, puklowany, skręcony.
Krzyż ołtarzowy, 4. ćw. w. XVIII, żeliwny, na sześciennej podstawie, malowany wtórnie czarną farbą olejną, pasyjka wtórna.
Świeczniki: rokokowe, cynowe: 1-3.3. ćw. w. XVIII, na trójkątnej wolu­towej podstawie na nóżkach w formie zwiniętych liści, na bocznych powierzch­niach motyw zdwojonej konchowej muszli, trzon tralkowy, kanelowany, takiż wazonowy nodus; 4-5. 3. ćw. w. XVIII, na trójkątnej wolutowej podstawie na kulach na niej znaki konwisarskie: gryf i harfa, trzon tralkowy, nodus kulisty; 6-9. 4. ćw. w. XVIII, na sześciennej, kanelowanej podstawie, na kulach, trzon gładki; 10-11. na wolutowej podstawie na kulach, trzon wysoki; 12-15.4. ćw. w. XVIII, blaszane, trybowane, w kształcie klęczących aniołków.
Świeczniki do katafalku, 2. poł. w. XVIII, drewniane, malowane na czar­no farbą olejną: 1-4. z owalnym nodusem; 5-6. z kulistym nodusem; 7. z wa­zonowym nodusem.
Lampa wieczna, pocz. w. XX, plater, z cechą: M. Niewiadomski | Wil­no, gładka, z opaską i ażurowymi ramionami w formie stylizowanych gałązek.
Lawabo, 1. poł. w. XVIII, cynowe, z wytłoczonym pod koroną z krzy­żem monogramem: C.S.
Ornaty: 1. biały, XIX/XX, w kolumnie haft nicią złotą, srebrną i pajetkami, z motywem uproszczonej arabeski i monogramem: MA, boki nowe; 2. czerwony, kolumna 3. ćw. w. XVIII, z jedwabnej tkaniny z falistym wzorem drobnych liści i kwiatów zwisających na cienkich łodyżkach, boki i galon nowe.
Makata, 1917, na czarnym płótnie wielobarwny haft krzyżykowy wełną, z wzorem dużych wiązanek z polnych róż, obramienie z drobniejszymi gałąz­kami i pojedynczymi kwiatami, w górnej części haftowany napis: WSPÓLNA | OFIARA | Z KŁÓKOWICZ | SRW. 1917 r., w dolnej: OD POWIETRZA | GŁODU OGNIA | I WOJNY WY|BAW NAS P(ANIE).
Chorągiew procesyjna, 1927, awers z białego adamaszku, w obszytym galonem polu aplikowane i haftowane kordonkiem przedstawienie Matki Bo­skiej Częstochowskiej (twarze Marii i Dzieciątka oleodrukowe) oraz napis: KRÓLOWO KORONY POLSKIEJ | MÓDL SIĘ ZA NAMI, na rewersie z czerwonego adamaszku haftowany biały orzeł i napis: BÓG I OJCZYZNA | DAR OD OSADNIKÓW Z NIECIECZY, poniżej data: 1927.

Dorota Piramidowicz.

??????.???????