Polskie pismo historyczno- krajoznawcze
na Białorusi

 

Kronika ziemi lidzkiej i nowogródczyny

 

22 maja w Miejskim Domu Kultury w Werenowie odbył się IV Konkurs Recytatorski "Po­kochaj polską mowę". Organizatorem konkursu wystąpił Oddział ZPB w Werenowie. Gośćmi ho­norowymi byli: Andrzej Kretowski, Konsul Gene­ralny RP w Grodnie, Alek­sander Kaszlej, kierownik Miejskiego Kuratorium Oświaty w Werenowie, Jan Jaraszek, prezes Oddziału Stowarzyszenia "Wspólno­ta Polska" w Pułtusku. Uczestnicy konkursu wy­stępowali w dwóch grupach wiekowych: do 12 lat oraz powyżej 12 lat. Dzieci recytowały wiersze klasyków poezji polskiej i autorów współczesnych. W koncercie uczestniczyły zespoły muzyczne: "Kolorowe Sny" pod kierownictwem Natalii Waszkiewicz, chór "Odro­dzenie", grupa wokalna ze szkoły w Werenowie.

***

24 maja ks. bp Aleksander Kaszkiewicz udzielił sakramentu kapłaństwa sześciu diakonom, wśród których są reprezentanci Ziemi Lidzkiej: ks. Roman Raczko z Naczy, ks. Antoni Kozlowski ze Starych Wasiliszek. Neoprezbiterzy zostali skierowani do parafii katedralnej w Grodnie (ks. Antoni Kozłowski) oraz do Oszmiany (ks. Roman Rączko). Do parafii lidzkich również przybyli młodzi kapłani: ks. Paweł Urban z Wierejek został skierowany do fary, ks. Anatol Zacharzewski z Holszan - do Trokiel, neoprezbiter ze Zgromadzenia Ojców Pijarów do parafii Wniebowzięcia NMP (oś. Industrialny w Lidzie).

***

W ramach tygodnia pamięci Elizy Orzeszkowej 17-24 maja odbył się obwodowy konkurs na recenzję na utwory znakomitej grodnianki. Dobrze zaprezentowały się lidzianki: Sakowicz Natalia ze szkoły nr 4 w Lidzie (nauczycielka Maria Rak) zajęła III miejsce w grupie 7-9 klasa, natomaist w grupie 10-11 klasa Maria Kunachowiec z 14 szkoły (nauczycielka Helena Aleksandrowicz) była najlepszą, a Tatiana Kwiecień z Bieniakoń była trzecią.

***

24 maja wierni wsi Kamieńczanie parafii Lipniskiej obchodzili rocznicę poświęcenia swojej kaplicy. Swym śpiewem uroczystą Mszę św. uświetnił zespół "Kresowiacy". Natomiast 25 maja zespół uczestniczył we Mszy prymicyjnej ks. Romana Raczko w Naczy.

***

26 maja odbyła się uro­czystość zakończenia roku szkolnego w Szkole Społecz­nej przy Domu Polskimw Szczuczynie. Przed zebranymi wystąpili: Wiktor Bogdan, prezes Oddziału ZPB w Szczuczynie, Świetlana Jermak, dy­rektor Szkoły Społecznej, i nauczycielka Grażyna Łyszczyk, którzy życzyli dzieciom dobrego odpoczyn­ku i wesołych wakacji. Na program artystyczny złożyły się występy przedszkolaków i uczniów szkoły, którzy recytowali wiersze i śpiewali piosenki, dziecięcego zespołu "Kochające Serduszka" oraz zespołu rodziny Szandrochów z Ostryny. Uczniowie otrzymali dy­plomy, upominki.

***

W sobotę 31 maja i niedzielę l czerwca w Wasiliszkach odbył się IV Festiwał Piosenki Religijnej Dekanatu Szczuczyn. Niedzielną Mszę św. sprawował i koncertowi lauretatów przysłuchiwał się ks. bp Alek­sander Kaszkiewicz. Obecny też był pan Andrzej Krętowski, konsul ge­neralny RP w Grodnie. Pierwsze miejsce wśród solistów zajęła We­ronika Szandrocha z Ostryny; w duecie najlepiej śpiewały Weroni­ka Gierasimowicz i Maria Brył z Wasiliszek. Schola z Kamionki za­chwyciła serca słuchaczy, a na wy­różnienie zasłużył zespół muzycz­ny ze Szczuczyna.

***

Uroczyste zakończenie roku szkolnego odbyło się l czerwca w Domu ZPB. Na to święto przybyły dzieci ze szkół, gdzie w różnych for­mach wykładany jest język polski pod patronatem ZPB. Ze sceny brzmiały wesołe piosenki, wiersze, a także scenki, nie zabrakło również występu zespołu "Anżelika".

***

8 czerwca na spotkanie z okazji zakończenia roku szkolnego zaprosiło swoich uczniów Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej. Sala Lidzkiego Studium Pedagogicznego (dawnego gimnazjum) była wypełniona dziećmi i młodzieżą oraz ich rodzicami i babciami. Wszyscy chcieli jak najlepiej pokazać swoje umiejętności. Najlepsi otrzymali dyplomy uznania oraz upominki i słodycze.

***

W wigilię Zesłania Ducha Święte­go (7/8 czerwca) w lidzkiej parafii Miło­sierdzia Bożego (oś. Młodzieżowe), w godzinach wieczornych spłonęła kaplica. Pomimo natychmiastowej akcji ratowniczej straży pożarnej, oprócz Najświętszego Sakramentu, z płonącej kaplicy nie dało się nic ura­tować. Trwają prace dochodzeniowe.

***

W dn. 9-27 czerwca przy Domu ZPB zorganizowano półkolo­nie dla dzieci w wieku 6-13 lat, uczących się języka polskiego. Dzieci nie tylko ciekawie spędzały czas, ale i pogłębiały wiedzę z języka i kultury polskiej, uczyły się piosenek i tańców polskich. Wyjeżdżały do Białegostoku.

***

9 czerwca w sali byłego Centrum Muzycznego w Lidzie odbył się koncert zespołu pieśni i tańca "Siekieracy" z Kostrzyna w Wielkopolsce. Pierwsze przyjacielskie kontakty między To­warzystwem Kultury Pol­skiej Ziemi Lidzkiej a zespołem odbyły się w maju br. podczas pobytu w Kostrzynie zespołu "Kresowiacy". Lidzianie tłumnie przybyli na koncert, nie zważając, że był po­niedziałek. Duża sala Szkoły Artystycznej była praktycznie pełna. A zespół "Siekieracy" w pełni wywiązał się ze swego zadania: weselił widzów pio­senkami i tańcami. To było prawdziwe święto dla na­szego miasta.

***

W

dniach 9-12 czerwca grupa młodzieży i dzieci uczących się języka polskiego przy Domu ZPB w Lidzie, a także w Gieranionach i Dzitwie miała okazję bliżej zapo­znać się z piękną i zabytkową stolicą Polski. Niezapomniane wrażenia z wycieczek po Starym Mieście i Zamku Królewskim, Łazienkach, Wilanowie zostaną w pamięci na zawsze. Pobyt został zorganizowany przy współudziale pani Agnieszki Boguckiej ze Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w Warszawie.

***

10-28 czerwca Szkołę Letnią Historii i Kultury dla młodzieży zorganizowało Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej.

***

W parafii św. Ka­zimierza w Pierwomajsku k. Lidy w niedzie­lę 22 czerwca, swą pierwszą Mszę św. odprawił ojciec Jerzy Sakowicz, pierwszy miejscowy przedstawiciel Zakonu Ojców św. Pawła Pustel­nika, wyświęcony na Jasnej Górze 7 czerwca br.

Nowym kapłanem cieszą się także Ojcowie Kapucyni: 31 maja w Lipniszkach święcenia kapłań­skie otrzymał o. Jerzy Kotowicz.

***

24 czerwca wybrano nowego prezesa SZŻAK w Lidzie, został nim Alfons Rodziewicz.

***

24 czerwca na zaproszenie księdza dziekana Jana Gaweckiego zespół "Kresowiacy" uczestniczył w uroczystościach świętojańskich w Iwiu. Po Mszy św. wesołe polskie piosenki"Kresowiacy" śpiewały na przemian z zespołem folklorystycznym "Jurciszki" przy ognisku nad stawem obok kościoła.

***

W Warszawie w dniach 28-29 czerwca polo­nijni biznesmeni z 31 krajów zebrali się, aby podzielić się doświadcze­niami i sukcesami gospo­darczymi z przedsiębior­cami z Polski, omówić nur­tujące problemy, nawiązać kontakty z nowymi partne­rami i przeprowadzić dia­log z przedstawicielami władz polskich. W obra­dach wzięli udział również przedstawiciele rządu i ad­ministracji rządowej RP, wybitni specjaliści w dzie­dzinie gospodarki oraz przedstawiciele samorzą­dów lokalnych i mediów (w tym również "Ziemi Lidzkiej").

***

Diecezjalne uroczystości Nawiedzenia Matki Boskiej w Trokielach odbyły się 5 lipca. Tego roku, według oficjal­nych danych, w piątek i sobotę przybyło 13 grup liczących ra­zem blisko 2000 pątników. Najliczniej zaprezentowały się parafie lidzkie - ponad 500 osób.

Od piątkowego wieczoru, przed ob­razem Matki Bożej Trokielskiej trwało czuwanie nocne. O północy odprawio­na została Msza św., której przewodni­czył ks. bp Aleksander Kaszkiewicz, a kazanie wygłosił ks. bp Antoni Dziemianko. Rankiem, strudzeni pielgrzymi sta­rali się jak potrafili najlepiej uczestniczyć we Mszy św. sprawowanej przez ks. bpa Antoniego z neoprezbiterami. Ho­milię o powołaniu wygłosił ks. Włodzi­mierz Hulaj, nowomianowany pro­boszcz parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Lidzie.

Najważniejszą celebracją uroczy­stości była Msza św., której przewod­niczył ks. abp Ivan Jurkowicz, nuncjusz apostolski w Mińsku. On też wygłosił homilię, w której mówił o obecności Matki Bożej w życiu każde­go człowieka. Trokielskie uroczystości dały wszystkim okazję do modlitwy, reflek­sji, wspólnego przeżywania tajemnicy Kościoła.

***

W dniach 7-9 lip­ca br. w Grodnie odbył się III Diece­zjalny Festiwal Piosenki Religijnej "Te Deum Laudamus". Festiwal rozpoczęła uroczysta Msza św. w kaplicy Najświętszego Odkupiciela, której przewodniczył ks. bp Aleksan­der Kaszkiewicz. Inauguracja odbyła się w auli Polskiej Szkoły. Na Festiwalu obecni byli także: konsul Rzeczpospolitej Polski, pan An­drzej Krętowski, przedstawiciele ZPB i PMS. Zostali wyróżnieni następni przedstawiciele Ziemi Lidzkiej.

Soliści 10-15 lat: Tatiana Romejko, lat 15 - "Emmanuel", par. Św. Apostołów Szymo­na i Judy Tadeusza (Woronowo).

Soliści 16-26 lat: I - Wiktoria Sklepowska, lat 18 - "Bez tytułu", par. Św. Apostołów Pio­tra i Pawła (Iwie).

Schole młodzieżowe: II - "Wiara Nadzieja Miłość" - "Wy­płyń na głębię", par. Św. Apostołów Piotra i Pawła (Iwie).

Zespoły młodzieżowe: II - "Miłość" - bez tytułu, par. Podwyższenia Krzyża Świętego (Lida - Fara).

***

Sytuacja demograficzna w rejonie lidzkim pozostaje tragiczną. Za pierwsze półrocze zmarło 564 osoby, a urodziło się 159. Zarejestrowano tylko 84 śluby, z których większość przypada na miasto Brzozówka.

***

13 lipca ks. Paweł Astukiewicz poświęcił w kaplicy św. Barbary tablicę ku czci kapłanów, uczestników powstania styczniowego. Treść tablicy brzmi: Pamięci księży męczenników Ziemi Lidzkiej

ks. Adam Falkowski, proboszcz parafii w Iszczołnie

ks. Rajmund Ziemacki, proboszcz parafii w Wawiórce

ks. Stanisław Iszora, wikary parafii w Żołudku

którzy zostali zamordowani w czerwcu 1863 r. w Lidzie i Wilnie przez władze carskie za udział w powstaniu styczniowym.

Parafianie

Mieszkańcy Grajewa

Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej. Jesteśmy wdzięczni p. Edwardowi Szabatowi, który zorganizował zbiórkę środków w Grajewie oraz wszystkim fundatorom. Tablica została wykonana w zakładzie kamieniarskim Ryszarda Gruszy.

***

22 lipca budująca się cerkiew pw. męczennika Pantelejmona obok bazaru uzyskała swój ostateczny wygląd. Po długich przygotowaniach dźwig ustanowił główną kopułę.

***

W dniach 2-3 sierpnia w Węgorzewie odbyła się XXVI edycja Międzynarodowego Jarmarku Folk­loru. Kunszt śpiewaczy, taneczny i muzyczny zaprezentowali wykonawcy z Polski, Białorusi, Litwy, Łotwy, Rosji, Ukrainy i Czech. Ziemię Lidzką na tej imprezie reprezentowały zespoły: "Kresowe Zabawy" z Lidy, pod kierownictwem Olgi Łowkis, "Matczyna Piosenka" z Taniewicz.

***

IX Festiwal Kultury Kresowej, który odbył się w dniach 8-10 sierpnia, zebrał prawie 500 artystów z Białorusi, Litwy, Ukrainy, Czech. W tym roku reprezento­wać dorobek artystyczny Ziemi Lidzkiej miały zaszczyt następujące zespoły: "Anżelika", kier. Anżelika Biruk, "Sybirak", kier. Danuta Cichanowicz, "Memoria", kier. Andrzej Sztro z Lidy oraz "Zara­nica", kier. Hali­na Bułhak i "Raduńskie Sło­wiki", kier. Franciszka Gabis z Radunia.

***

Przez kilka lat trwały starania Żydowskiego Stowarzyszenia w Lidzie nad upamiętnieniem jeszcze jednego miejsca masowych mordów Żydów. Miejsce to wskazał d. mieszkaniec ul. Koszarowej Zenon Bieńko. 16 sierpnia na grobie pomordowanych odsłonięto pomnik. Autor pomnika Ryszard Grusza.

***

23-24 sierpnia TKPZL zorganizowało dla swoich członków tradycyjną wycieczkę historyczno-krajoznawczą. Trasa wiodła przez trzy obwody - Grodzieński, Witebski oraz Miński. W ciągu dwóch dni turyści zwiedzili ponad 20 miejscowości, gdzie zostały polskie ślady. Warto wymienić chociażby Łyntupy, Komaje czy Zalesie. Większe sprawozdanie z wycieczki zostanie wydrukowane w następnym numerze.

***

Montaż poetycko-muzyczny przedstawiły "Kresowiacy" na święto MB Ostrobramskiej w Oszmianie 26 sierpnia. Po Mszy św., na której płomienne kazanie wygłosił dziekan lidzki ks. prałat Wincenty Lisowski, na dziedzińcu kościelnym odbył się koncert patriotyczno-religijny. Morze kwiatów od widzów było dowodem uznania kunsztu artystycznego lidzkich artystów.

 

??????.???????