|
|
23 maja Polska Macierz Szkolna zorganizowała w Grodnie konkurs krasomówczy dla przedszkolaków "Baśniowa iskierka", na którym dobrze wypadły wychowankowie pani Ireny Wojtkiewicz z Lidy. Eliza Świło otrzymała II miejsce za legendę "O smoku wawelskim", natomiast Eugeniusz Kuźma został wyróżniony.
***
W dn. 31 maja - 1 czerwca w Wasiliszkach odbył się dekanalny Festiwal Piosenki Religijnej. Jury miało pełne ręce roboty by z 14 solistów, 17 duetów i 12 zespołów wyłonić najlepsze. Nagrody ufundowały Konsulat RP i Caritas w Grodnie.
***
W pierwszej połowie czerwca w Domu ZPB zostały zorganizowane półkolonie. Największą atrakcją dla uczestników stał się wyjazd 19 czerwca do Białegostoku.
***
7-9 czerwca w Grodnie odbył się IV Republikański Festiwal Kultur Narodowych. Lidę reprezentowały zespoły "Kresowiacy" (TKPZL, po raz pierwszy), "Kresowe Zabawy" (ZPB) oraz żydowski zespół "Szalom".
***
10-20 czerwca 40-osobowa grupa młodzieży odpoczywała i uczyła się w Letniej Szkole Historii i Kultury Polskiej organizowanej przez TKPZL.
***
13 czerwca w Muzeum Lidzkim została otwarta wystawa plastyczna z okazji 130 rocznicy z dnia urodzin naszego rodaka Ferdynanda Ruszczyca. Wystawę zorganizowali członkowie Białoruskiej Akademii Sztuk Pięknych wspólnie z malarzami z Polski. Wystawa miała duże powodzenie w Mińsku, Mołodecznie, Grodnie, a do naszego miasta trafiła dzięki Ryszardowi Grusze. Na wernisażu Lidzianie mieli możliwość spotkać znajome twarze - swoją nową pracę, popiersie F. Ruszczyca, przedstawił Walery Januszkiewicz, autor pomników A. Mickiewicza i F. Skoryny w Lidzie.
***
Jak co roku grupa młodzieży z Lidy i Brzozówki na zaproszenie Fundacji Polonia z 12 czerwca spędziła trzy tygodnie w Osłoninie nad Zatoką Pucką. Towarzyszyły im dzieci i młodzież z Ukrainy i Armenii. Koloniści odpoczywali bawiąc się i zwiedzając okolice, wyjeżdżając na wycieczki: do Pucka i Trójmiasta. Doskonale dogadywali się z miejscową młodzieżą: odwiedzali się nawzajem, razem grali w piłkę i bawili się na dyskotekach. Polonia kanadyjska ufundowała badania w puckim szpitalu, a Ci, którzy potrzebowali opieki byli hospitalizowani.
***
22 czerwca w kaplicy św. Barbary przy ul. Engielsa poświęcono tablicy ku czci lotników 5 pułku lotniczego, co stacjonował w Lidzie w latach 1928-1939. Wartę honorową przy tablicach pełnili członkowie Klubu Seniorów Lotnictwa z Białegostoku. Na tablicach są wymienione następujące osoby: płk pil. Stefan Witorzeńć, cywilny pracownik Bronisław Stankiewicz, pilot konstruktor inżynier Michał Bohatyrew, mjr Józef Seniszyn, plut. Wacław Korsak, por. pil. obser. Walenty Zubrycki, plut. pil. Władysław Borys, por. obser. Leopold Łacina, por. obser. Karol Radatz. Tablicy ufundowały rodziny, natomiast organizacyjnie nad sprawą czuwał dziennikarz z Białegostoku Zbigniew Charytoniuk.
***
29-30 czerwca miasto Mendoga gościło II Festiwal Kultury Średniowiecznej "Zamek Nowogródzki". Mieszkańcy oraz goście mogli obejrzeć inscenizację koronacji pierwszego króla Wielkiego Księstwa Litewskiego Mendoga oraz bitwy o zamek z Krzyżakami w 1394 r.
***
4-10 lipca odbył sie VII Światowy Zjazd Lidzian, na który przybyło ponad 100 osób z Polski i USA. W pierwszy dzień odbyły się spotkania wg zainteresowań: "Problemy odrodzenia kościoła katolickiego na Ziemi Lidzkiej" w parafii św. Rodziny; spotkanie w gimnazjum im. K. Chodkiewicza; Spotkania "Problemy białoruskiego odrodzenia na Ziemi Lidzkiej" oraz "Problemy polskiego odrodzenia na Ziemi Lidzkiej". 6 lipca lidzianie łączyli się w modlitwie podczas pielgrzymki do MB Trokielskiej. Natomiast Msza św. w intencji Lidzian rozrzuconych po całym świecie była celebrowana w kaplicy św. Barbary. Ostatnie dwa dni zajeły wycieczki na trasach Słonim - Rożana - Kosów Poleski - Żyrowice - j. Świteź; Nowogródek - Mir - Nieśwież - j. Świteź oraz do Wilna.
***
5-6 lipca sanktuarium maryjne w Trokielach przeżywało swą doroczną uroczystość Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Tradycją jest obecność dostojnych gości. Tym razem byli nimi księża biskupi Charles V. Grahmann z Dallas i John W. Yanta z Amarillo z USA. Wspólnie modliło się około 80 kapłanów. Do Trokiel przybyło w pieszych pielgrzymkach około dwa i pół tysiąca osób. Do rozpoczęcia modlitewnego czuwania z piątku na sobotę zostało zarejestrowanych 19 zorganizowanych grup pątniczych: Smorgonie, Wołkowysk, Bieniakonie, Słonim, Konwaliszki, Skidel, Lida z parafiami Świętej Rodziny, Farną, Miłosierdzia Bożego, Nowogródek, Brzozówka, Żyrmuny, Bierdówka, Grodno, a z nim Jeziory, Ostryna, Nowy Dwór, Raduń, Woronowo, Hermaniszki, Iwie; przybyły też pielgrzymki autokarowe z Hniezna i Repli. Po raz pierwszy w uroczystościach wzięły udział uczestnicy VII Światowego Zjazdu Lidzian. Dziękować Bogu należy za łaskę modlitwy zanoszonej w drodze i na czuwaniu, za spowiedź i Komunię św., za życzliwość i troskę ludzi przyjmujących wędrowców pod swój dach, za zaangażowanie trokielskich parafian wraz z kustoszem ks. Pawłem Golińskim i ks. Romanem.
***
10 sierpnia na Festiwalu Kultury Kresowej w Mrągowie pośród 21 zespołu z 7 krajów wystąpił żydowski zespół "Szalom" z Lidy.
***
Lato. Grupa dzieci z oddziału ZPB w Lidzie gościła w Strzegowie. Zwiedzili Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, Ciechanów i Warszawę. Inna grupa wypoczywała w Bukowinie Tatrzańskiej, zwiedziła Tatry, Zakopane, Morskie Oko.
***
17-27 lipca zespoły "Memoria" i "Sybirak" działające przy lidzkim ZPB uczestniczyły w XI Światowych Spotkaniach Chórów Polonijnych. Oprócz Koszalina zespoły wystąpiły w Białogardzie.
***
Tradycyjna letnia wycieczka krajoznawcza Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej została zorganizowana 24-25 sierpnia i zapoznała z południową częścią Grodzieńskiego obwodu i okolicami Brześcia. Uczestnicy zwiedzili kościoły i inne zabytki w Dereczynie, Zelwie, Gnieźnie, Izabelinie, Podorosku, Łyskowie, Różanie, Brześciu, Skokach, Wołczynie, Wysokiem, Czarnowczycach.
***
Ciekawa wystawa pt. "Oświata w Lidzie" została otwarta w przeddzień rozpoczęcia nowego roku szkolnego. Większość eksponatów opowiada o drugiej połowie XX wieku i dniu dzisiejszym lidzkich szkół. Kilka zdjęć przedstawia szkolnictwo w czasach carskich i Polsce. Na tę wystawę TKPZL wypożyczyło sztandar Gimnazjum im. Karola Chodkiewicza.
***
W dniach 3-9 września na X Światowe Forum Mediów Polonijnych zawitało 150 dziennikarzy z 33 krajów, z Białorusi Halina Ejsmont, redaktor Radia "Grodno", Irena Czerniak, redaktor naczelna miesięcznika PMS "Słowo Ojczyste", Andrzej Dubikowski, redaktor naczelny "Głos znad Niemna" oraz Aleksander Kołyszko, redaktor naczelny "Ziemi Lidzkiej". W Tarnowie odbyła się inauguracja forum z udziałem Jolanty Danielak, wicemarszałek Senatu RP oraz przedstawicieli rządu, władz województwa małopolskiego i Tarnowa. Głównym tematem forum było "Rola mediów polonijnych w utrzymywaniu więzi pomiędzy środowiskami polskimi i Polonii a krajem oraz promocja Polski w świecie" oraz "Integracji Polski z Unią Europejską". Właśnie te tematy były wiodącymi w wykładach i dyskusjach w Tarnowie i Kielcach. Dziewnnikarze mieli możliwość zwiedzić Ziemię Świętokrzyską: Krzyżtopór, Sandomierz, skansen w Tokarni. Zwieńczeniem jubileuszowego forum było spotkanie z prezydentem RP Aleksandrem Kwaśniewskim w Pałacu Namiestnikowskim oraz konferencja prasowa i wspólne zdjęcie z prezydentem.
***
10 września odbyło się spotkanie prezesa TKPZL A. Kołyszko z prof. Andrzejem Stelmachowskim, prezesem Stowarzyszenia "Wspólnota Polska". Omówiono sprawy budowy szkoły polskiej w Lidzie.
***
12 września w ramach obchodów 200-lecia z dnia urodzin Ignacego Domeyki delegacje Białoruskiej Akademii Nauk, naukowcy z Polski, Litwy, przedstawiciele rodziny Domeyków odwiedzili Krupowo. Podczas uroczystości obok szkoły został odsłonięty znak pamiątkowy autorstwa Ryszarda Gruszy.
***
15 września w Szkole Społecznej ZPB w Lidzie rozpoczął się kolejny rok szkolny. W koncercie uczestniczyły "Kresowe Zabawy" kier. Olga Łowkis oraz "Anżelika" kier. Anżelika Biruk.
***
Konieczność reform rolnictwa nareszcie została zrozumiana i przez władze republiki. Jako pierwsze reformy rozpoczęto w rejonie lidzkim - kołchozy są przekształcane w prywatne unitarne przedsiębiorstwa rolnicze, które nasztępnie planuje się połączyć w "Agro-Lida-inwest" SA. Czy doprowadzą te reformy do prawdziwych zmian w rolnictwie pokaże czas.
***
15 września staraniem Towarzystwa Białoruskiej Mowy w Bielicy nad Niemnem został postawiony krzyż na miejscu, gdzie w 1659 roku szlachta lidzka zatrzymała wojska Chowańskiego i została odprawiona uroczysta Msza św. za obrońców ojczyzny.
***
29 września uczniowie, którzy uczą się języka polskiego w Krupowskiej średniej szkole mieli możliwość odwiedzić strony ojczyste Ignacego Domeyki - Niedźwiadkę. Po wycieczce w szkolnym muzeum przy pomniku sławnego rodaka posadzno na pamiętkę pobytu bukszpan. Następnie zwiedzono Mir i Nieśwież. Wycieczka została zorganizowana przez Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej.
***
Studia w Polsce w nowym roku akademickim rozpoczęli: Ania Taboła (polonistyka), Alina Gabis (socjologia), Ina Garlińska, Ina Prokorym (ekonomia), Ala Zając (farmacja), Paweł Mikianiec (historia). Gratulujemz.
***
1 października rozpoczął się ogólnobiałoruski strajk prywatnych przedsiębiorców, którzy domagają się odwołania decyzji o obowiązkowym używaniu kas fiskalnych. Główne bazary w Lidzie są puste, pracują natomiast w osiedlach.
***
6 października w Lidzkim Muzeum była kontynuowana Międzynarodowa Konferencja Naukowa "Ignacy Domeyko - 1802- 2002" współorganizowana przez Fundację Pomocy Szkołom Polskim na Wschodzie im. T. Goniewicza z Lublina, Klub Polski z Brześcia oraz SZ "Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej". Wieczorem podczas spotkania towarzyskiego dla uczestników i gości śpiewały zespoły "Kresowiacy" i "Słowianeczka". Następnego dnia spotkania były kontynuowane w Krupowie i Zapolu.
***
6 października w Iwiu odbyły się wybory nowego prezesa zarządu rejonowego ZPB. Została wybrana Regina Danilewicz.
***
Jeszcze jeden piękny nowoczesny budynek zjawił się w Lidzie na skrzyżowaniu ulic Pobiedy i Kirowa (d. Falkowskiego i Szkolnej). 14 października został oddany do użytku biurowiec lidzkiej filii "Priorbanka" SA, jednego z największych banków Białorusi.
***
17 października w Domu ZPB wystąpił ks. Tadeusz Krahel z referatem o kulcie MB Ostrobramskiej. Ks. T. Krahel zaprezentował słuchaczom tomik wierszy "Poezja Ostrobramska. Modlitwa poetycka."
***
18 października w Domu ZPB odbył się konkurs recytatorski "Kresy 2002", zorganizowany przez Polską Macierz Szkolną z Grodna i Lidzkie Kuratorium Miejskie. Zwyciężyli: Romuald Gotówko (grupa 6-12 lat, nauczycielka Helena Gotówko), Helena Żegało (12-15 lat, nauczycielka Ludmiła Soroko), Julia Tkaczuk (grupa 16-18 lat, nauczycielka Magdalena Bałka). Romuald Gotówko był również lepszy w swojej grupie podczas eliminacji centralnych w Grodnie.
***
24 października prezydent A. Łukaszenka odwiedził Lidzki Oddział Straży Granicznej. Odbyło się spotkanie z dowództwem i żołnierzami jednostki oraz rozmowy z Dyrektorem Federalnych Wojsk Pogranicza Rosji K. Tockim. Poprzedniego dnia w Lidzie odbyło się posiedzenie kolegium Komitetu Ochrony Pogranicza Związku Białorusi i Rosji.
***
26 października w "Spotkaniach Artystyczne Grodno-Białystok" uczestniczyły "Kresowiacy" i "Anżelika" z Lidy, "Iwianka" z Iwia, "Matczyna Piosenka" z Taniewicz i "Promień" ze Szczuczyna, "Zaranica" z Radunia. Zespoły godnie reprezentowały Ziemię Lidzką. Tradycyjnie ostatnią piosenkę "Piękna nasza Polska cała" dyrygował połączonymi chórami kierownik zespołu "Kresowiacy" Stanisław Januszkiewicz.
***
We współpracy z Fundacją "Polonia" 2-6 listopada zostało zorganizowano w Warszawie szkolenie komputerowe. Dziesięciu członków TKPZL oraz goście z Ukrainy mieli możliwość nauczyć się pracy w podstawowych programach komputerowych. Dla członków naszej redakcji szkolenie obejmowało pracę w programach edytorskich i graficznych.
***
Dzień 10 listopada, pomimo niesprzyjającej pogody, zapisał się w historii parafii Świętych Piotra i Pawła w Rożance ważnymi wydarzeniami. Tego dnia ks. bp Aleksander Kaszkiewicz dokonał poświecenia nowego dzwonu noszącego imiona Świętych Apostołów Piotra i Pawła,a podczas Mszy św. poświęcił: ołtarz główny i obrazy w prezbiterium: Matki Bożej Miłosierdzia i Świętych Apostołów Piotra i Pawła - Patronów parafii. Ołtarz główny został wykonany przez majstrów z Mikielewszczyzny pracujących pod kierownictwem pana Michała Maskiewicza. Oprócz tego ksiądz biskup udzielił 54 osobom sakramentu bierzmowania. Przypomnijmy, że jeden z najpiękniejszych kościołów na Ziemi Lidzkiej w czasy wojującego ateizmu był prawie całkowicie zrujnowany.
***
16 listopada w Domu ZPB obchodzono Święto Niepodległości. Wystąpili: Konsul Generalny RP w Grodnie Andrzej Krętowski, wice-mer Mikołaj Malec, prezes ZPB Tadeusz Kruczkowski. Tradycyjnie śpiewały zespoły "Memoria" i "Sybirak".
***
W dniach 22-24 listopada RSZ "Harcerstwo" na Białorusi przeprowadziło w Lidzie Ogólnobiałoruski Rajd Harcerski. W rajdzie uczestniczyło 9 patroli z Mińska, Smorgoń, Grodna, Iwia, Lidy, Soł, Rosi i Wołkowyska. Rajd rozpoczął się Mszą św. w kościele farnym celebrowanym przez kapelana harcerzy. Trasę uczestnicy poznali tuż przed startem. W rajdzie w większości uczestniczyli harcerze, którzy w br. rozpoczęli swoją działalność.
***
23 listopada do Lidy przybyli kolejarze, członkowie Katolickiego Duszpasterstwa Kolejarzy na Białorusi z Grodna, Wołkowyska, Porzecza oraz goście z Polski. Po Mszy św., odprawionej przez kapelana duszpasterstwa ks. Józefa Gańczyca, goście udali się do Krupowa. Tu, w miejscowej szkole zorganizowano przedstawienie polskich dzieci, goście zwiedzili muzeum I. Domeyki oraz odbyło się spotkanie towarzyskie.
***
24 listopada obchodzono 5-lecie działalności Domu ZPB w Lidzie. Przybyli Konsul Generalny RP w Grodnie Andrzej Krętowski, prezes ZPB Tadeusz Kruczkowski. Śpiewały zespoły "Memoria" i "Sybirak", młodzieżowe "Anżelika" i "Kresowe zabawy" oraz wystąpił teatr dziecięcy "Kleksik".
Szkoła Letnia Historii i Kultury Polskiej
Przez pierwszy tydzień tegorocznych wakacji letnich leniuchowałam w domu, a od 10 czerwca razem ze swoimi koleżankami Kasią i Weroniką uczestniczyłam w Szkole Letniej Historii i Kultury Polskiej, zorganizowaną przez TKPZL. Przed południem zazwyczaj miałyśmy wykłady z historii i literatury polskiej, prowadzone przez Tadeusza Straczyńskiego oraz Natalię Kuryło. Oprócz tego codziennnie odbywał się jakiś konkurs: rysunku na asfalcie, piosenki polskiej, wierszy, gazetek ściennych. Atmosfera była super. Tym latem nam również sprzyjała pogoda, zwłaszcza podczas wycieczek. Pierwsza nasza wycieczka była po Ziemi Lidzkiej do grobów żołnierzy Armii Krajowej w Surkontach, Wawiórce oraz Niecieczy. Nie mogliśmy ominąć również Krupowa, gdzie w szkole oglądaliśmy muzeum naszego słynnego krajana Ignacego Domeyki. Podczas innej wycieczki spełniło się moje dawne marzenie - zobaczyłam jezioro Świteź. Zawsze zachwycała mnie piękna balada Mickiewicza, a nad brzegiem jeziora ona była naprawdę czarującą i prawdziwą. Jeśli w przyszłym roku ponownie będzie zorganizowana Szkoła Letnia, będę w niej uczestniczyć bez chwili namysłu.
Grażyna Komincz
Na marginesie...
Niedawno przypadkiem dowiedziałem się, że pani Iza Tyrkin została odznaczona medalem Komisji Edukacji Narodowej. Zasłużona lidzka nauczycielka pani Weronika Kuryło skomentowała te wydarzenie krótko, ale wyraziście: "Co ma piernik do wiatraka?" Ale mniejsza o to. Najważniejsze jest za jakie takie zasługi została odznaczona pani prezes lidzkiego ZPB? Polskie szkolnictwo w Lidzie leży i możliwości podniesienia się coś nie widać. Okazuje się na przykład , że w szkole nr 10, gdzie rozpoczęto naukę języka polskiego jako przedmiotu obowiązkowego w 1989 r. żadna takowa klasa nie dobrnęła do matury. Wszyscy kończyli naukę w dziewiętej klasie. Z dużym trudem zorganizowana swego czasu panem Choderem klasa z językiem polskim wykładowym w szkole nr 16 pod kierownictwem pani prezes po kilku latach rozpadła się. Wymiera w tej szkole także nauka języka polskiego jako przedmiotu obowiązkowego - ostatnia klasa to klasa siódma. W roku bieżącym w szkołach miasta nie powstało żadnej klasy z nauką języka polskiego jako przedmiotu obowiązkowego. Piękny wynik pracy dwóch polskich organizacji!
Co na pewno funkcjonuje, to Szkoła Społeczna ZPB, jednak rodzice płacą za naukę. Jednak czy każdego stać? Czy w tym jest zadanie polskiej organizacji? Takie są wyniki pracy szanownej pani prezes. A może są inne przyczyny odznaczenia? Czyżby zabrakło na Ziemi Lidzkiej nauczycieli, którzy położyli siły i zdrowie w wychowaniu i nauce polskich dzieci?
Sergiej Wolewicz
