|
|
25-26 sierpnia tradycyjną wycieczkę "Polskie ślady na Białorusi" zorganizowało TKPZL. 30-osobowa grupa zwiedziła tym razem Rożanę z pałacem Sapiehów, miejsce urodzenia naszego bohatera narodowego, Tadeusza Kościuszki - Mereczowszczyznę i pałac Pusłowskich, Kosów Poleski, Łohiszyn ze słynnym cudownym obrazem MB Łohiszyńskiej Królowej Polesia, starodawny Pińsk, Janów Poleski - miejsce zamordowania przez moskiewskich kozaków patrona Polski, Andrzeja Boboli, a w drodze powrotnej: Lachowicze - miejsce urodzenia Sergiusza Piaseckiego, sławnego autora "Zapisek oficera armii czerwonej" oraz Gruszówkę Rejtana.
***
Nowy rok szkolny rozpoczęło 16999 uczniów (o 656 osób mniej niż w roku poprzednim) w mieście oraz 6022 w rejonie (w ubiegłym - 6246).
***
Skandaliczna wręcz sytuacja powstała w związku z nauczaniem języka polskiego jako przedmiotu obowiązkowego w nowym roku szkolnym w Lidzie. Podobna klasa powstała tylko w szkole nr 10, natomiast zabrakło kontynuacji nauczania języka ojczystego w szkołach, gdzie w roku szkolnym 2000-2001 był nauczany język polski w klasach zerowych, tzn. w szkole nr 14 (opieka TKPZL) oraz nr 15 (ZPB).
***
1-2 września obchodzono 100-lecie średniej szkoły nr 3, która była założona jako Gimnazjum Żeńskie przez Marię Nowicką. Na budynku szkoły została odsłonięta tablica pamiątkowa autorstwa Ryszarda Gruszy.
***
1 września w ramach prezydenckiej kampanii wyborczej odbyło się w Lidzie spotkanie z kandydatem opozycji, Włodzimierzem Gonczarikiem. Goście złożyli życzenia dzieciom i młodzieży szkoły nr 15 podczas uroczystego rozpoczęcia roku szkolnego.
***
Nowym ośrodkiem nauki języka polskiego od 1 września stała się szkoła podstawowa w Zaprudzianach. Dzieci, od pierwszej do dziewiątej klasy, zgłosiły się do nauki. Nauczycielka, Aldona Rodziewicz, dojeżdża z Nowego Dworu, a pani dyrektor Lucjana Markiewicz przydzieliła pomieszczenie dla pracowni języka polskiego.
***
11 września na Białorusi odbyły się wybory prezydenta. W Lidzie w wyborach uczestniczyło 78,31 % wyborców, którzy oddali swoje głosy w następujący sposób (wg. danych oficjalnych): A. Łukaszenko - 61,5 %, W. Gonczarik - 19,95 %, S. Gajdukiewicz - 5,3 %. 92,1 % wyborców rejonu lidzkiego głosowało: A. Łukaszenko - 83,04 %, W. Gonczarik - 10,2 %, S. Gajdukiewicz - 2,3 %. Poparcie dla opozycji na Ziemi Lidzkiej było jednym z największych na Białorusi.
***
15 września ks. bp Aleksander Kaszkiewicz poświęcił plac i krzyż pod budowę nowego kościoła w Berdówce. Na uroczystości przybyło ponad 20 księży z okolicznych parafii. Drewniany kościół został rozebrany za czasów wojojuncego ateizmu i wierni modlą się w czasowo przystosowanym budynku.
***
16 września rozpoczął się rok szkolny w Społecznej Szkole w Domu ZPB. W roku bierzącym ponad 350 osób uczęszcza tu na naukę języka ojczystego, z tego 130 po raz pierwszy zaczyna naukę języka ojczystego. Nauczanie jest płatne.
***
23 września w Domu ZPB odbyło się uroczyste pożegnanie z panem Konsulem Generalnym Sylwestrem Szostakiem, który zakończył pracę na placówce w Grodnie. Na uroczystość zostali zaproszeni przedstawiciele polskich organizacji z Lidy i okolic. Jedną z zasług konsula było dotarcie praktycznie do wszystkich skupisk Polaków na Grodzieńszczyńnie. Z ramienia TKPZL oraz "Ziemi Lidzkiej" pan Konsul otrzymał album ze zdjęciami pobytu w Lidzie na imprezach TKPZL.
***
23 września został poświęcony przez ks. Józefa Bogdziewicza odnowiony pomnik na kwaterze lotników na cmentarzu parafialnym w Lidzie. W uroczystościach uczestniczyli przedstawiciele Klubu Seniorów Lotnictwa z Białegostoku. Konsul Szostak powiedział: "Chciałbym aby ... wszystkie polskie organizacje opiekowały się tym miejscem".
***
30 września w zabłockiej szkole odbył się III konkurs recytatorski "Pokochaj polską mową", w którym uczestniczyli uczniowie zabłockiej, przeworskiej i osipowickiej szkoły. Zmaganiom towarzyszył koncert przyszykowany przez małych artystów. Wszyscy otrzymali prezenty i słodycze od Wspólnoty Polskiej koła Elbląg-Stagniewo.
***
100-lecie działalności odznaczyła Spółka Akcyjna "Lidsielmasz" (Zakład Maszyn Rolniczych), założona przez braci Szapiro. Z tej okazji w Miejskim Pałacu Kultury odbyła się uroczysta akademia i koncert, a przed zakładem odsłonięto znak pamiątkowy.
***
28-30 września Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie zorganizowała szkolenia "Internet - wyszukiewanie i publikowanie informacji" dla wydawców i dziennikarzy polskiej prasy ze Wschodu. Pracujemy nad tym, by nasze pismo również w niedługim czasie można było czytać za pomocą komputera.
***
30 września lidzki browar zorganizował I Miejskie Święto Piwa. Piękna pogoda, gwiazdy białoruskiej estrady i wspaniałe lidzkie piwo sprzyjały wesołej zabawie. Wyglądało, że całe miasto przyszło do parku. Organizatorzy zadeklarowali, że podobne imprezy staną się tradycją.
***
W roku bieżącym życie studenckie w Polsce rozpoczęło 9 członków TKPZL - absolwentów kółka języka polskiego (nauczycielka Anna Grotkowska) w Centrum Twórczości Dzieci i Młodzieży. Są to: Ania Niewierkiewicz i Weronika Kiżuk (KUL), Wiktoria Giejgał i Andrzej Preckajło (Politechnika Koszalińska), Helena Machnacz i Ilona Kiesso (Akademia Podlaska w Siedlcach), Walentyna Kurkul i Anna Sawiel (Uniwersytet Łódzki) oraz Helena Maciuk (Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Warszawie). Gratulujemy i życzymy sukcesów w nauce.
***
14 października we wszystkich polskich środowiskach uroczyście obchodzono Święto Komisji Edukacji Narodowej. W Domu ZPB zebrali się nauczyciele z Lidy i granicznych rejonów. Życzenia owocnej pracy pedagogom złożyli po. Konsula Generalnego Renisław Walter, dyrektor oddziału "Wspólnoty Polskiej" w Siedlcach Jacek Grabiński oraz władze ZPB i PMS. Nauczycielom TKPZL po uczestnictwie w powyższej imprezie winszowały dzieci i młodzież w CM "Panorama", a później odbyło się spotkanie towarzyskie.
***
W nocy z 21 na 22 października bandyci włamali się do cerkwi w Gonczarach i kościoła w Bielicy. Skradziono obrazy i naczynia liturgiczne.
***
22 października w Lidzie zaczął kursować kolejny autobus. Nr 11 połączył położony za koleją przy obwodnicy dzielnicę Chasanowską z "resztą świata". Jest to najkrótsza trasa autobusowa. Od 25 października ruszyło nowe ugodnienie transportowe dla mieszakańców miasta i rejonu - na 12 tras wyjechały taksówki-mikrobusy.
***
28 października w Domu ZPB w Lidzie odbył się VIII Dziecięcy Festiwal Piosenki Polskiej. Na to święto zjechało 15 zespołów z Borysowa, Ostrowca, Radunia, Zabłocia, Nowogródka, Pińska, Słonimia, Wołkowyska, Baranowicz, Putryszek i Lidy. Nasze miasto zaprezentowały zespoły "Legenda" (kier. Irena Mickiewicz) i "Anżelika" (kier. Anżelika Biruk).
***
2 listopada delegacja Konsulatu RP w Grodnie oraz działacze ZPB odwiedzili cmentarze żołnierskie w Jewłaszach, Szczuczynie, St. Wasiliszkach, Wawiórce, Surkontach, Lidzie, Raduniu, Naczy. Z inicjatywy TKPZL po raz pierwszy delegacja była we wsi Jancewicze, gdzie jest pogrzebanych kilku żołnierzy AK, którzy zginęli w Surkontach.
***
5-7 listopada w szkole polskiej w Wołkowysku odbyła się II tura rozgrywek o Puchar Polskiego Klubu Sportowego "Sokół". Do finału dostały się męskie i żeńskie drużyny lidzkiego "Sokoła".
***
Obchody Dnia Niepodległości 11 listopada Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej rozpoczęło Mszą św. w parafii św. Rodziny na ulicy Rybinowskiego. Śpiewali "Kresowiacy", piękną patriotyczną homilię wygłosił ks. proboszcz Józef Gańczyc. Następnie, w Liceum Muzycznym odbyła się impreza dla dzieci i młodzieży, połączona z konkursem wiedzy historycznej o Polsce. W południe młodzież i dorośli skierowali się na stary cmentarz katolicki, gdzie przy obelisku poświęconym lotnikom zostały złożone wieńce bojowników o niepodległość. Dzień ten uwieńczył koncert zespołu "Lechici" z Grodna.
***
Na obchody Dnia Niepodległości w Domu ZPB zawitał chór "Czerwone Maki" z Mińska, który śpiewał również podczas Mszy św. w kościele farnym.
***
11 listopada TKPZL zorganizowało wycieczkę dla najlepszych uczniów języka polskiego z rejonu lidzkiego. Ponad trzydziestoosobowa grupa młodzieży z Dworzyszcza, Gonczar, Wawiórki, Brzozówki miała możliwość zwiedzić strony mickiewiczowskie.
***
W dniach 3 - 11 listopada starsza młodzież (18 osób) ucząca się języka polskiego w Domie Twórczości (TKPZL) uczestniczyła w zajęciach szkolnych razem z młodzieżą polską w Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Sadzewiczowej w Łochowie pod Warszawą. Uczniowie z lidzkich szkół chodzili na tradycyjne lekcje, co niektórzy próbowali swych sił pisząc sprawdziany i klasówki, rozegrali mecz towarzyski w piłkę siatkową z drużyną łochowską.
Młodzież wyjechała do Polski na zaproszenie dyrekcji tamtejszej szkoły, a cały pobyt zorganizował pan Wojciech Laskowski, nauczyciel historii w tamtejszym liceum. Grupa miała zapewniony pobyt w rodzinach uczniów, uczestniczyła dodatkowo w trzech wycieczkach do Warszawy i niedalekiego Wyszkowa (na bazar). Kontakty zostały nawiązane, liczymy, że zostaną utrzymane, i że w przyszłym roku nowa grupa uczniów będzie mogła wziąć udział w podobnym eksperymencie.
***
15 listopada Lidzkie Muzeum Artystyczno-Historyczne zaprosiło na wystawę pt. "Ziemia Lidzka Literacka". Nazwiska Michała Koryckiego, Kazimierza Narbutta, Antoniego Mikuckiego, Antoniego Goreckiego wiele mówią Polakom, lecz niestety zabrakło ich portretów, kserokopji ich ksiąg, chociażby stron tytułowych, co na pewno wzbogaciłoby cały obraz prezentowanych postaci.
***
17 listopada w Grodnie odbył się regionalny koncert eliminacyjny IV Festiwalu Kultur Narodowych Białorusi. Lidę reprezentowały zespoły "Szalom", "Anżelika", "Kresowe zabawy" oraz po raz pierwszy zespół TKPZL "Kresowiacy".
***
17 listopada w ramach obchodów 10-lecia Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej został zorganizowany koncert kapeli podwórkowej "Wesołe Grajewo" we wsi Bielica.
***
18 listopada SZ "Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej" obchodziło 10-lecie swojej działalności na rzecz Polaków w Lidzie i na Ziemi Lidzkiej. Po Mszy św. w lidzkiej farze, celebrowanej przez ks. proboszcza Józefa Bogdziewicza, w Centrum Muzycznym "Panorama" odbyła się uroczysta akademia i koncert. Wystąpili goście z Grajewa: kapela podwórkowa "Wesołe Grajewo", zespół taneczny "Tambur Majorki" oraz "Kresowiacy", "Legenda", "Szalom".
***
18 listopada zespoły "Memoria", "Sybirak" oraz młodzieżowy teatr "Kleksik" wystąpiły w Wawiórce na zaproszenie Rady Wiejskiej.
***
22 listopada w Domu ZPB odznaczono 10-lecie działalności Kola Lekarzy przy oddziale ZPB. Spotkanie rozpoczęło się koncertem zespołów "Lidzianie" i "Anżelika", po czym prezes koła Wacław Kozłowski przedstawił sprawozdanie z działalności i życzył nowych pożytecznych inicjatyw.
***
25 listopada Słonimski Oddział ZPB obchodził jubileusz 10-lecia pracy dla odrodzenia narodowego miejscowych Polaków. Zgromadzeni zapoznali się z historią jego powstania, najważniejszymi sprawami, wysłuchali koncertu lokalnych zespołów: "Błyskawiczki", "Creda", "Orfeum". Życzenia dalszej owocnej pracy złożył po. Konsula Generalnego Renisław Walter.
***
2 grudnia ks. bp Aleksander Kaszkiewicz wyświęci kaplicę św. Barbary na cmentarzu parafialnym w Lidzie.
***
W połowie grudnia na budynku chirurgicznego wydziału szpitalu rejonowego ustanowiono tablice pamiątkowe ku czci znakomitych lidzkich lekarzy: Wiktora Worobjowa i Pawła Aleksieczyka. W. Worobjow pracował w lidzkim szpitalu w latach 1944-1989, natomiast P. Aleksiejczyk - 1967-1994.
***
26 grudnia w kawiarni "Admirał" na tradycyjnym opłatku spotkali się koledzy i koleżanki Środowiska Żołnierzy AK w Lidzie. Wspomnienia z lat partyzanckich, kolędy, piosenki z lat młodości stworzyły miłą rodzinną atmosferę.
Nowości wydawnicze
Na koniec roku amatorzy podróży i krajoznawcy otrzymali piękny prezent - mapę miasta i rejonu lidzkiego. Warto przypomnieć, że poprzednie wydanie mapy miasta było zrobione w 1939 r. (wznowione w ZL7). Mapa została wykonana na zamówienie redakcji gazety "Wiadomości Nadniemeńskie" przez republikańskiego monopolistę "Biełkartografia". Mapa miasta została wykonana w skali 1:15000 (tzn. w jednym centymetrze 150 metrów) i daje możliwość łatwego znalezienia wszystkich ulic, sporo różnorodnej komercyjnej informacji, zabrakło natomiast odniesienia do pomników. Rejon przedstawiono w skali 1:100000 (jeden centymetr - jeden kilometr). Jednak tu również są poważne turystyczne i krajoznawcze braki. Jest dużo zdjęć pomników architektury i kultury, wykonanych przez I. Pieszechonowa. Mamy nadzieję, że za tą pierwszą próbą pójdą kolejne, ulepszone.
***
Na Boże Narodzenie nakładem Wydawnictwa Retro-Art w Warszawie ukazała się książeczka prof. Ireny Stasiewicz-Jasiukowej "Boże Narodzenie na kresach w dwudziestoleciu międzywojennym". Autorka zadedykowała swe wspomnienia rodzicom, babciom "z ulicy Suwalskiej i z Morgów w Lidzie oraz Koleżankom z lidzkiego dzieciństwa - Romie Pujdakównie-Hankowskiej i Lusi Kobylańskiej-Kostce". Przypomnijmy, że pierwsza wersja tych wspomnień ukazała się na łamach "Ziemi Lidzkiej" (nr 43/2000)
***
W Krakowie ukazał się reportaż fotograficzny "Śladami Adama Mickiewicza po Białorusi i Litwie" autorstwa Ireny Jasickiej. Pani Irena jest dobrze znana lidzkim Polakom jako organizator corocznych Seminariów pt. "Potrzeby kulturalne dzieci polskich na Wschodzie". Dzięki jej ogromnego zaangażowania się w te działania, pomimo dużych trudności finansowych dotychczas odbyło się 10 seminariów z udziałem polskich nauczycieli i młodzieży z terenów całej Europy Środkowej i Wschodniej, w tym z Lidy. Na każde z seminarium zapraszanych jest około 80 uczestników i jeden teatrzyk młodzieżowy. Pasją Ireny Jasickiej jest też fotografowanie, szczególnie kraju lat dziecinnych. Pokłosiem jej pasji i wyjazdów na wschód jest ta książka, w której znalazło się sporo akcentów lidzkich.
