|
|
Kronika Mickiewiczowska
UNESCO ogłosiło 1998 rok rokiem Mickiewicza.
Na początku roku w wydawnictwie "Biełaruskaja nawuka" ukazała się książka pt. "Do Niemna" . Jedynym utworem zamieszczonym w niej jest właśnie słynny sonet w oryginale i w przekładach na język białoruski. Pierwszy przekład ukazał się w 1927 r. w czasopiśmie "Biełaruskaja Krynica" autorstwa Albina Stapowicza. Razem jest zamieszczone 11 tłumaczeń.
***
W marcu nakładem "Biełaruskaha knihazboru" ukazała się książka "Filomaty i filareci", przedstawiająca życie i twórczość Adama Mickiewicza, Jana Czeczota, Onufrego Pietraszkiewicza, Tomasza Zana, Franciszka Malewskiego, Michała Rukiewicza, Ignacego Domeyki, Józefa Kowalewskiego, Aleksandra Chodźko oraz Antoniego Odyńca. Wiele z utworów ww. twórców po raz pierwszy zostało wydane w języku białoruskim.
***
11-12 maja w Brześćiu odbyła się międzynarodowa naukowo-teoretyczna konferencja ,,Osoba i twórczość Adama Mickiewicza w kontekśćie kultury światowej." Brali w niej udział znani białoruscy naukowcy Adam Maldzis, Włodzimierz Gniłomiodow oraz uczeni z Litwy i Polski. Wygłoszono około 100 referatów. Jeden z głównych podejmowanych problemów brzmiał następująco: "Jedność losów historycznych białoruskiego i polskiego narodów - jedność spuścizny Mickiewicza".
***
Uczniowie Lidzkiego Technikum nakręcili film o naszym Wieszczu wg. scenariusza nauczycielki literatury światowej Anny Malcew. Film pokazuje miejscowości na Nowogródczyznie związane z Poetą na tle pięknych wierszy i muzyki.
***
12 maja podczas burzy, jaka nawiedziła Nowogródzkie, upadł słynny dąb Mickiewicza w Szczorsach. Tradycja głosi, że właśnie pod tym dębem Poeta pisał "Grażynę".
***
Został ogłoszony republikański konkurs prac badawczych uczniów i studentów tematycznie związanych z życiem i twórczością Mickiewicza. Wśród nich - konkurs na lepsze tłumaczenie z języka polskiego utworów poety, dwa z których są obowiązkowe - "Do Niemna" oraz "Pieśń filaretów".
***
Centrum wydawnicze "Marka" Zjednoczenia "Biełpoczta" wydało znaczek pocztowa z portretem Mickiewicza, specjalna koperta i kartka pocztowa. Stemplowanie pierwszego dnia odbyło się 20 maja w Mińsku, a 12 września - w Nowogródku.
***
24 maja w ramach II Republikańskiego Festiwalu Kultur Narodowościowych odbyło się Święto Poezji "Piosenką witamy Poetę" z okazji jubieliuszu Poety.
***
Ukazała się kolejna książka z "Białoruskiego Księgozbioru" pt. "Filomaci i Filareci" autorstwa Kastusia Ćwirki. Autor przedstawił 10 wybitnych postaci Towarzystwa Filomatów i Filaretów. Książka daje możliwość, w niektórych aspektach po raz pierwszy, z twórczością A. Mickiewicza, J. Czeczota, T. Zana, O. Pietraszkiewicza, F. Malewskiego i innych. 18 maja w Mińsku odbyła się jej prezentacja, w której wzięli udział także poeci i zespoły artystyczne.
***
5-6 czerwca nad Świtezią odbyło się międzynarodowe Święto Poezji, na którym zaprezentowano książkę "Świteziański Wieniec", przedstawiająca utwory naszego Wieszcza i rosyjskiego poety Wozniesienskiego w tłumaczeniu na język białoruski Rygora Borodulina. Uczestnicy święta mieli możliwość posłuchać wiersze białoruskich i rosyjskich poetów oraz oczywiście utwory A. Mickiewicza, a także obejrzeć film dokumentalny "Adam Mickiewicz - Białoruś - kultura światowa".
***
Od 5 czerwca Nowogródek jest wolny od Lenina. Potworny pomnik, który szpecił centrum miasta od 1946 r., został demontowany zgodnie z planem przygotowania obchodów 200-lecia urodzin Wieszcza. Na jego miejscu jest planowane urządzenie fontany. Jednak białoruskie miasto nie może być bez pomnika Lenina i dlatego została opracowana dokumentacja na wystawienie w okolicach placu popiersia wodza rewolucji.
***
Odnawiają się zbiory biblioteki imienia Adama Mickiewicza, która była założona na początku stulecia w Czerwonym Kościele w Mińsku.
***
W katedrze w Mińsku odbył się koncert zespołu "Classiic - Awangard" pod kierownictwem Władimira Bajdowa oraz solistów Wiktora Skorobogatowa i Tatiany Cybulskiej. Wykonali oni szereg utworów Stanisława Moniuszki do słów Adama Mickiewicza (w języku białoruskim), okolicznościowy referat wygłosił znany uczony Adam Maldzis.
***
Dzięki oddziałowi ZPB w Bieniakoniach 27 czerwca wmontowano tablicę pamiątkową w tamtejszym kościele poświęconą Adamowi Mickiewiczowi. Z tej okazji odbyła się uroczysta Msza św. koncelebrowana przez ordynariusza diecezji grodzieńskiej ks. bp. Aleksandra Kaszkiewicza i ks. bp. diecezji Szczecińskiej Mariana Kruszyłowicza. Obecny był Konsul generalny RP pan Sylwester Szostak.
***
Podczas "Słowiańskiego Bazaru" w Witebsku Muzeum Literatury w Warszawie zaprezentował wystawę fotograficzną "Adam Mickiewicz". Wystawa będzie prezentowana w Mińsku i Nowogródku.
***
Białoruska redakcja Polskiego Radia i gazeta "Nasza Niwa" ogłosiły konkurs, pytania którego są związane z białoruską problematyką w życiu i twórczości Mickiewicza, a także z miejscem spuścizny Poety w kulturze białoruskiej. Nie bez znaczenia jest fakt, że konkurs ten został zadedykowany "200-leciu wielkiego poety białoruskiego".
***
W dniach 4-7 czerwca odbyła się Międzynarodowa Konferencja Nauczycielska "Twórczość Adama Mickiewicza w krajowych programach nauczania" organizowana przez Polską Macierz Szkolną przy współudziale TKPZL, w której udział wzięli nauczyciele i działaczy oświatowi z Białorusi, Belgii, Czech, Francji, Niemiec, Polski, Rosji, Węgier. Swoją obecnością Konferencję zaszczyciła Przewodnicząca Senackiej Komisji ds. Emigracji i Polaków za Granicą pani Senator Janina Sagatowska. Uczestnicy wysłuchali ciekawych referatów oraz przebyli trasą Mickiewiczowską. W Bieniakoniach uczestniczyli w uroczystej Mszy św., spotkali się z poetą Michałem Wołosewiczem. Zakończyła się konferencja w lidzkim Domie ZPB.
***
17-27 lipca w Nowogródku i okolicach przebywali uczestnicy pleneru malarskiego z Polski, Ukrainy, Litwy, a także Brześcia, Grodna i Homla. Po głównych uroczystościach w Nowogródku pracę będą prezentowane w Grodnie, Brześciu i Warszawie.
***
W Mińsku została wydana książka pt. "Adam Mickiewicz i Białoruś". Na nią złożyli się teksty o życiu i dziele Poety, jego związkach z Białorusią, wpływach jego twórczości na białoruską literaturę. Drugą część stanowią wiersze białoruskich poetów inspirowane Adamem Mickiewiczem, natomiast trzecią - białoruska bibliografia artykułów prasowych o Poecie.
***
Dobiegają do końca prace w Zaosiu. Zrekonstruowano budynki dawnego majątku: dworek, świron, stodołę, oborę i piwnicę. W dworku zostanie rozmieszczona ekspozycja muzeum, uroczyste otwarcie którego jest zaplanowane na 12 września podczas "Dni Mickiewiczowskich".
***
Polski Instytut w Mińsku zorganizował w Bibliotece Narodowej Białorusi wystawę poświęconą Adamowi Mickiewiczowi. Na wystawę złożyli się fotografie z muzeum poety w Warszawie, przedstawiające jego życie i twórczość.
***
Piękną niespodziankę zrobili redakcja "Ziemi Lidzkiej" i Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej dla szkół w Lidzie i rejonie. W przeddzień rozpoczęcia nowego roku szkolnego każda szkoła, gdzie jest wykładany język polski otrzymała w darze wystawę z okazji 200-lecia Wieszcza Narodowego. Na wystawę złożyli się 13 kolorowych zdjęć autorstwa Aleksandra Kołyszko i Gienadia Konona, przedstawiających miejsca na Ziemi Lidzkiej i Nowogródzkiej związane z życiem i twórczością poety.
***
Pierwszą lekcją we wszystkich szkołach Białorusi w nowym roku szkolnym była lekcja mickiewiczowska. Nauczyciele w ten sposób próbowali przybliżyć postać rodaka dla swych wychowanków. Uczniowie szkoły nr 4 w Lidzie mieli lekcję w terenie - obok pomnika poety. Pomnik był praktycznie zasypany kwiatami.
Kronikę przygotowali Katarzyna Konczewska, Aleksander Kołyszko.
Adam Mickiewicz
Cóż by się z wami stało, nierozumne drzewa?
Tartak by was pochłonął i pociął na deski,
I tyle by z was było. Lecz w ziemi litewskiej
Razem z wami był człowiek, który o was śpiewał.
Po zaściankach na Litwie różni Mickiewicze
Żyliby zwykłą pracą przykładnych Polaków.
Cóż by nas obchodziły te Tuhanowicze?
Któż by pamiętał imię córki Wereszczaków?
Po zaułkach wileńskich bracia filomaci
Przeminęliby nikłym, niepowrotnym cieniem.
Dzisiaj szukamy imion i serc tych postaci,
Które w historii On podmalował wzruszeniem.
Krzyk obłąkanej żony uszy mu rozdzierał
I nie przestało krwawić przez złe, długie lata
Serce, które miłości na przestrzał otwierał,
Serce, które jak gąbka piło gorycz świata.
Rozpinał swe ramiona nad ziemią ojczystą,
Płonął i w groźne urastał modlitwy
Albo w tchnieniu tęsknoty przejrzyście i czysto
Cierpliwym piórem pisał krajobrazy Litwy.
Z miliona martwych liter, z książek rozmaitych,
Słów, co przez wargi szmerem płyną jednostajnym,
Nagle przy jego słowach, z pozoru zwyczajnych,
Czemu me serce staje jak zegar rozbity!
Tyś mnie najpiękniejszymi przykuł łańcuchami,
Tyś dla mnie słowo pierwsze, pierwszy człowiek Adam!
Tyżeś mnie wyrwał z ziemi, uskrzydlił słowami,
I dumny jestem z mowy, którą i ja władam.
Żem już umaczał dłonie w Twoich słów potoku ,
W wielkiej czystej miłości, w czystej wielkiej mowie,
Błogosławię dziś całe stujęzyczne mrowie,
Zbudzone ludy ziemi wychodzące z mroku. -
Ty, któryś w słowach krwiste tunele otwierał
I któryś wrzącą lawę przesączał przez wargi,
Gdy cię na nędzny barłóg rzuciła cholera,
Jakieś miał troski w oczach? Jakie w sercu skargi?
Żyłeś wśród wiernej męki i kochałeś wiele,
I na nas część Twej wielkiej miłości spłynęła.
Wiem, komu oddać miłość, wszystkie ziemskie dzieła,
Wiem, że w szczęściu ludzkości wszystkie nasze cele,
Razem młodzi przyjaciele!
Więc, młody przyjacielu, nim cię zapał rączy
Porwie do walki ze światem, klęknij na tym grobie,
Wiedz, że On się zza grobu z twoją wiarą łączy,
Że on na łożu śmierci myślą był przy tobie.
A. Słonimski
Szczęśliwy naród, który ma poetę
I w trudach swoich nie kroczy w milczeniu.
Cz. Miłosz
Naród, który wyzbywa się marzeń
patrzy w zwierciadło dawnych klęsk.
Naród bez marzeń - to ziemia bez nieba.
Naród bez marzeń gubi swoją gwiazdę.
Naród, który oślepnie - błąka się
z białą laską po bezdrożach świata.
Z. Jerzyna
Stoisz spiżowy na ziemi,
Która nie jest ze spiżu.
Jest słabością i cieniem,
Ale ty blaskiem swych pieśni
Czynisz ją gwiazdą.
L. Staff
...To nie są wiersze, poematy
I polonezy karmazynów:
To biblia, w której polskie światy
Z ojców przenoszą się na synów.
K. Wierzyński.
"Dni Mickiewiczowskie" w Nowogródku w 1938 r. (wg. "Ziemi Lidzkiej")
Wycieczki na "Dni Mickiewiczowskie". W dniach od 10 do 23 bm. Liga Popierania Turystyki wydała karty uczestnictwa, upoważniające do korzystania z 66% zniżki kolejowej ze wszystkich dzielnic kraju do Nowogródka. Karty uczestnictwa są do nabycia we wszystkich biurach podróży. Udający się do Nowogródka na "Dni Mickiewiczowskie" wykupują bilet ze zniżką 33% ceny normalnej, a wracają do stacji pierwotnego wyjazdu zupełnie bezpłatnie. Ponad to uwzględniane są wydatne zniżki komunikacji autobusowej ze wszystkich dzielnic Nowogródczyzny do Nowogródka, na Świteź, na mały i duży szlak Mickiewiczowski oraz na szlak Nieświeski.
Szczegółowych informacji udziela Związek Propagandy Turystyki Ziemi Nowogródzkiej. Nowogródek (Dworzec Kolejowy).
***
Program "Dni Mickiewiczowskich"
Dn. 11.09. godz. 10-11.30 Nabożeństwo uroczyste w Farze
godz. 12 Poświęcenie Muzeum Pamiątek po Mickiewiczu
godz. 14 Otwarcie Wystawy Regionalnej Ziemi Nowogródzkiej
Dn. 12 i 13.09 Wycieczki Szlakiem Mickiewiczowskim i Nieświeskim.
Dn. 14.09 Dzień Świtezi.
Dn. 15.09 Wycieczki Szlakiem Mickiewiczowskim.
Dn. 16.09. godz. 16-20 Fragmenty z "Dziadów" cz. IV A. Mickiewicza i Nowogródek w poezji A. Mickiewicza. W teatrze Miejskim wykona zespół Miejskiego Teatru w Wilnie.
Dn. 17.09. Zawody sportowe. (Rajd motocyklowy, biegi kolarskie, mecz footbolowy itd.)
Dn. 18.09. Dożynki Wojewódzkie na Rynku i Górze Zamkowej w Nowogródku.
Dn. 19.09. Dzień przysposobienia rolniczego. Pieśni Regionalne. Chóry i kapele ludowe.
Dn. 20, 21,22.09. Wycieczki Szlakiem Mickiewiczowskim i Nieświeskim.
Podczas trwania "Dni Mickiewiczowskich" czynne będą Wystawa Regionalna Ziemi Nowogródzkiej i Muzeum Pamiątek po A. Mickiewiczu oraz organizowane będą wycieczki w okolice Nowogródka.
