|
|
27 października 1997 r. Ministerstwo Sprawiedliwości Białorusi zarejestrowało Kongres Polaków na Białorusi.
***
10 listopada lidzki oddział ZPB we współpracy z Podlaskim oddziałem Wspólnoty Polskiej zorganizował konkurs historyczny dla dzieci i młodzieży. Zwyciężcami spośród 80 uczestników stali Andrzej Rybak, Anna Juchniewicz i Helena Rybak. Gratulujemy!
***
Z niezwykłym prezentem przybył na uroczystości z okazji Dnia Niepodległości w Domie Polskim znany białostocki historyk Zbigniew Charytoniuk. On przywiózł wystawę zdjęć 5 pułku lotniczego, który przed wojną stacjonował w Lidzie.
***
Polacy w Lidzie poszukują coraz to nowych form pracy. Przy Towarzystwie Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej powstaje Klub Turystyczny. 16 listopada najmłodsza grupa uczestniczyła w miejskich zawodach na orientację.
***
23 listopada nowym dziekanem lidzkim został ks. Wincenty Lisowski, który poprzednio pełnił funkcje dziekana szczuczyńskiego i proboszcza w Iszczołnie. Nowy ksiądz dziekan jednocześnie objął probostwo na Słobudce. Księża Salezjanie, którzy od lat opiekowali się tą wspólnotą wyjechali.
***
Przyjemną nowinę otrzymali członkowie polskiego chóru "Promień" z Wasiliszek - za swą działalność i poziom artystyczny chór otrzymał honorowy tytuł zespołu narodowego.
***
Pod Lidą odbyło się pierwsze spotkanie przedstawicieli lokalnych wspólnot Młodzieżowego Chrześciańskiego Stowarzyszenia (YMCA), które powstały w różnych miastach Białorusi.
***
W parafii Nowy Dwór odbyła się pierwsza po wojnie Msza św. prymicyjna. Nowym kapłanem został pochodzący z tej wsi Józef Bogdziewicz. Jeszcze 2 kleryków z Nowego Dworu uczy się w Seminarium Duchownym w Grodnie.
***
W Lachowiczach (rejon baranowicki) powstało Towarzystwo Historyczne im. Tadeusza Rejtana, zrzeszające miłośników historii i krajoznawstwa. Obok Lachowicz znajduje się słynna Hruszówka Rejtana.
***
Lidzko-nowogródzki biskup prawosławny okścił 17 dzieci z lidzkiego Domu Dziecka. Uroczystość odbyła się w katedrze Michała Archanioła (pijarska cerkiew), a później został poświęcony i budynek Domu.
***
W Słonimiu odbył się tydzień kultury polskiej zainicjowany przez miejscowy oddział ZPB, w którym wzięły udział delegacja Katowickiego oddziału Wspólnoty Polskiej oraz zespół pieśni i tańca "Sosnowiec".
***
Na zaproszenie burmistrza Sokółki chór "Promień" ze Szczuczyna wziął udział w uroczystościach z okazji Dnia Niepodległości w tym mieście. W listopadzie chór przedstawiał swój dorobek także w Żołudku oraz Bielicy.
***
W Mińsku odbył się IV Dziecięcy Festywal Piosenki Polskiej. Aktywnie uczestniczyły w nim zespoły z Nowogródczyzny: "Gwiazdeczki" i "Jagódki" z Lidy, "Raduńskie Słowiki" z Radunia, "Dlaczego" z Baranowicz oraz "Nieświeżanie".
***
Lidzianin Włodzimierz Nikolski stał się mistrzem świata w armwrestlingu podczas zawodów, które odbyły się w Indiach.
***
6 grudnia w Grodnie odbyło się posiedzenie Rady Koordynacyjnej Kongresu Polaków na Białorusi. Omówiono plan działalności na 1998 r.
***
14 grudnia Redakcja "Ziemi Lidzkiej" zorganizowała spotkanie dla uczestników konkursu "Wspomnień z wakacyj". Rozdano piękne nagrody książkowe, zafundowane przez Wspólnotę Polską, a zwyciężcy Maria Bielajewska, Marta Januszkiewicz oraz Grażyna Łukasz otrzymały słowniki, które przekazała Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie.
***
Trzy rodzinne zespoły z Ziemi Lidzkiej - Parfieńczyków, Pyrskich i Sachoniów - zostały lauretami II Ogólnobiałoruskiego Festywalu Rodzinnych Zespołów, który odbył się w Słonimiu. Cieszy fakt, że wszystkie rodziny to polskie rodziny.
***
18 grudnia Konsul generalny RP w Grodnie Sylwester Szostak zaprosił na tradycyjny opłatek działaczy polonijnych z całego obwodu. Lida była reprezentowana przez I. Tyrkin (ZPB), T. Siemionow, A. Kołyszko oraz St. Uszakiewicza (TKPZL).
***
19 grudnia w lidzkim technikum odbyła się prezentacja wideofilmu o Adamie Mickiewiczu, nagranego przez wychowanków i wykładowców technikum.
***
23 grudnia 10 lidzkich społecznych organizacyj powołało nowe zjednoczenie - "Lida demokratyczna".
***
Były premier Izraela i laureat pokojowej nagrody Nobla Szymon Perez odwiedził swoje strony ojczyste. W Wołożynie gość zwiedził budynek byłej żydowskiej uczelni i zabytkowy cmentarz, gdzie jest pogrzebany jego pradziad, natomiast w Wiszniewie, gdzie urodził się, mógł napić się wody ze studni, którą wykopał dziad.
***
Na 01.01.1998 r. w Lidzie mieszkało 99600 osób. Za 1997 r. z mapy Lidzkiego rejonu znikły wsie Bogatki, Borki, Kodowby.
***
Lidzki Klub Żołnierzy AK przekazał 233 USD na wzniesienie pomnika ku czci Armii Krajowej w Warszawie.
***
Polskie tradycje opłatkowe coraz głębiej wchodzą w nasze życie. Takie spotkanie dla kółka różańcowego parafii pw. Trójcy Przenajświętszej w Krupowie zorganizował ksiądz proboszcz Piotr Kubiak. Za tę piękną atmosferę i prawdziwie rodzinne spotkanie dziękują Czcigodnemu Księdzu jego uczestnicy.
***
W styczniu odbyły się eliminacje okręgowe olimpiady z języka i literatury polskiej w Mińsku, Baranowiczach i Grodnie. Do eliminacji republikańskich, które odbędą się w marcu w Grodnie zakwalifikowała się duża grupa lidzian - Olga Nowokszczonowa, Irena Kurkul, Swietłana Czerniak, Maria Bielajewska oraz Anna Miakszyło. One są wychowankami mgr Ireny Kołyszko. Wymownym jest fakt, że wszystkie trzy pierwsze miejsca na eliminacjach w Mińsku zdobyły lidzianki. Gratulujemy!
***
Koło Towarzystwa Przyjaciół Grodna i Wilna przy Rafinerii Gdańskiej dzięki osobistemu zaangażowaniu pana Michała Szostaka po raz drugi zorganizowało wyjazd na Białoruś Kaszubskiego Parafialnego Teatrzyka z Kiełek. Tym razem trasa koncertowa małych artystów prowadziła przez Grodno, Lidę, Iwie, Oszmianę, Wasiliszki, Hożę i Odelsk. Mimo bardzo młodego wieku artystów Teatrzyk kierowny przez panią Reginę Olszewską zdobył wiele tytułów i wyróżnień, przez 5 lat zajmuje I miejsce w ogólnopolskim przeglądzie teatrzyków dziecięcych, z Francji także przewiózł I miejsce. Lida oklaskiwała piękne "Jasełka" oraz program patriotyczny 6 i 7 stycznia. Rozdano prezenty - Słobudka 500, Rybinowskiego - 300.
***
14 stycznia nowym dziekanem Szczuczyńskim został ks. Stanisław Pytel Proboszcz parafii Wasiliszki.
***
18 stycznia Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej zaprosiło na program świąteczny zespołu "Lechici" z Grodna. Był to już 195 koncert zespołu działającego od 7 lat. Za ten czas artyści wystąpili praktycznie na całej Białorusi, w wielu miastach Polski. Zespół składa się z trzech części: kapela, chór i zespół taneczny, każdy ma własny program. W Lidzie grodnianie zaprezentowali program pt. "Chrystus urodził się w Grodnie". Kierownikiem artystycznym jest Regina Zawadzka.
***
W Domu Polaka odbył się przegląd zespołów kolędniczych. Swe programy przedstawiły dzieci z przedszkola nr 17 pod kierownictwem Gotówko, z parafii Świętej Rodziny, zespoły "Memoria", Klubu Młodzieżowego, rodziny Sachoń oraz zespoły z Iwia, Urciszek k. Iwia, Polskiej Szkoły w Grodnie. Podobny przegląd odbył się także w Szczuczynie, uczestniczyło 6 zespołów.
***
W Baranowiczach zostało założone Studenckie Towarzystwo Przyjaciół Społecznej Polskiej Szkoły.
***
Nowości wydawnicze:
24 grudnia ukazał się pierwszy numer szóstego pisma w Lidzie "Teleskop". Jest to tygodnik społeczno-informacyjny wydawany przez lidzką drukarnię. Tygodnik cieszy się dużym wzięciem ponieważ drukuje wszystkie programy telewizyjne, jakie można odbierać w Lidzie.
***
Kolejny tomik wierszy lidzkich poetów ukazał się nakładem miejscowej drukarni. Jest nim tomik pt. dziennikarza "Lidzkiej Gazety" Piotra Makarewicza.
***
Nakładem wydawnictwa Retro-Art w Warszawie ukazała się książka pt. "Z dziejów Ziemi Lidzkiej". Składa się ona z trzech tekstów: "Obraz Ziemi Lidzkiej na mapach XVI-XVIII wieku" autorstwa prof. dr hab. Tadeusza Mariana Nowaka, "Pijarzy w Werenowie i Lidzie 1735 - 1845" autorstwa dr Jarosława Kurkowskiego oraz "Prywatne kolegium i szkoła handlowa oo.Pijarów w dwudziestuleciu międzywojennym w Lidzie" i została zadedykowana przez Komitet Historii Nauki i Techniki Polskiej Akademii Nauk Towarzystwu Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej w dziesięciolecie założenia pierwszej polskiej organizacji na Białorusi. Piękne słowo wstępne napisała Przewodnicząca KHNiT PAN lidzianka prof. dr hab. Irena Stasiewicz-Jasiukowa.
***
Nakładem Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej ukazała się książka "Jak Feniks z popiołu... Polacy na Ziemi Lidzkiej 1987-1997". Na niniejsze wydanie złożyły się teksty napisane przez działaczy polskiego odrodzenia i przedstawiające najnowszą historię Polaków w Lidzie.
***
Lidzianin Józef Kordasz wydał swoją książkę "Lida prawdziwa".
Lidzkie święta
Wszyscy, i dorośli, i dzieci z niecierpliwością oczekiwali Świąt Bożego Narodzenia oraz choinki. Jak co roku okres Bożonarodzeniowy w Lidzie rozpoczął się 24 grudnia wspólnym opłatkiem członków ZPB i TKPZL przy pomniku naszego wieszcza. Wartę przy pomniku Adama Mickiewicza pełnili harcerze z Społecznego Zjednoczenia Harcerstwo Polskie.
25 grudnia w Brzozówce "Przy kominku" zebrali się dorośli, młodzież i dzieci, by złożyć wzajemnie świąteczne życzenia i podzielić się opłatkiem. 28 grudnia w 11 szkole odbyła się choinka dla dzieci, uczących się języka polskiego. Wspaniałą zabawę zorganizowali starsi uczniowie pani Ireny Kołyszko. Prezenty za najlepsze kostiumy zostały ufundowane przez członków "Klubu Lidzian" z Warszawy, a słodycze przysłał Konsul Generalny z Grodna. Również 28 grudnia odbył się tradycyjny opłatek TKPZL.
29 grudnia harcerze Społecznego Zjednoczenia Harcerstwo Polskie wspólnie z rodzicami zorganizowali opłatek w szkole nr 11. Harcerze zapoznali rodziców ze swoimi sprawami i tradycjami, a później razem bawili się, śpiewali kolędy.
TKPZL serdecznie dziękuje tym wszystkim, dzięki którym te wspaniałe uroczystości można było zorganizować. Przede wszystkim gorąco dziękujemy członkom "Klubu Lidzian" z Warszawy. To właśnie dzięki nim w tym roku 637 dzieci, uczących języka polskiego w szkołach miasta i rejonu, którymi opiekuje się TKPZL, otrzymało Bożonarodzeniowe prezenty. Również z całego serca dziękujemy Henrykowi Ciukowi z "Fundacji Sybiraków" za wspaniałe kalendarze i pisaki.
Kresy-97 na Ziemi Lidzkiej i dalej
Już od kilku lat koniec listopada jest świętem poezji na Ziemi Lidzkiej. A dzieje się tak dlatego, że właśnie w tym okresie odbywają się konkursy recytatorskie. Tym razem Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej zorganizowało eliminacje w kilku miejscach - najmłodsi rywalizowali w szkole nr 11, starsi - w Domie Twórczości, oraz w oddziale w Brzozówce. Wśród najmłodszych zwyciężyły Cyruś Tania oraz Kuklis Maria (4 klasa, nauczycielka Zofia Straczyńska) oraz Inna Misiuk (5 klasa, nauczycielka Natalia Kuryło). Maria Kuklis recytowała swój wiersz, który zamieszczamy obok. Wśród starszych - Ania Juchniewicz i Irena Dowlaszewicz (nauczycielka Irena Kołyszko) oraz Natalia Fiediuk (nauczycielka Janina Maciuk). W Brzozówce zwyciężyły Eugenia i Halina Winnickie oraz Żanna Gowor (nauczycielka Halina Teresani). Na eliminacjach obwodowych lidzianki też wypadły dobrze. Zostały odznaczone Irena Dowlaszewicz, Anna Juchniewicz oraz Eugenia Winnicka. Jako jedyna przedstawicielka Białorusi Irena Dowlaszewicz została wyróżniona na eliminacjach ogólnopolskich w Białymstoku (Eugenia Winnicka z powodu kłopotów paszportowych nie mogła wyjechać).
Maria Kuklis
Przyszła zima
Przyszła zima,
Chłodna pora roku.
Wypadł snieg
I przychodzą dzieci ze szkoły o zmroku.
Już słoneczko nie grzeje, tylko świeci.
Jest bardzo źle dla nas, małych dzieci!
Nie biegamy po trawie,
Nie bawimy się w chowanki,
Ale ze śniegu lepimy bałwanki,
Zmarzli w ręce i w nóżku
My małe dziatki,
A śnieg coraz więcej sypie białe płatki.
