Władysław Abramowicz - pierwszy redaktor "Ziemi Lidzkiej".

Poeta, t łumacz, historyk kultury, bibliograf, archiwista, dzia łacz kulturalny.

Urodzi ł si ę 9 maja 1909 roku w Giegu ż ynie k. Trok. W 1930 r. uko ń czy ł w Wilnie gimnazjum. Od dzieci ń stwa dwuj ę zyczny i dwukulturowy, uwa ż a ł si ę osobi ś cie za Litwina, dzia ł a ł natomiast g łó wnie w ś rodowisku polskim. Ś wiadomie po ś wi ę ci ł ca ł e ż ycie propagowaniu wzajemnych zwi ą zk ó w i przyja ź ni polsko-litewskiej. Do wybuchu wojny 1939 r. pracowa ł jako dziennikarz, wsp ół pracuj ą c m.in. z "Kurjerem Wile ń skim" i redagowa ł "Ziemi ę Lidzk ą ". Interesowa ł si ę g łó wnie krajoznawstwem ( w 1938 r. wyda ł w Lidzie ksi ąż k ę pt. "Strony Nowogr ó dzkie. Szkice krajoznawcze."), propagowa ł w ś r ó d Polak ó w literatur ę litewsk ą . R ó wnolegle uprawia ł tw ó rczo ść poetyck ą w j ę zyku polskim ( " Ś witanie my ś li. Poezje.", Wilno 1930 r.; "Regionalne. Poezje.", Wilno 1933 r.). Po kl ę sce wrze ś niowej wsp ół pracowa ł z polskoj ę zyczn ą pras ą Litwy smetonowskiej ("Gazeta Codzienna" 1939-1940) i Litwy Radzieckiej ("Prawda Wile ń ska" 1940-1941).

Po wyzwoleniu spod okupacji hitlerowskiej obj ął funkcj ę kierownika dzia ł u r ę kopis ó w Biblioteki Akademii Nauk Litewskiej SRR, kt ó r ą pe ł ni ł do ko ń ca ż ycia. W 1951 uko ń czy ł studia historyczne w Wile ń skim Uniwersytecie Pa ń stwowym. Zyska ł opini ę wybitnego znawcy archiwali ó w, zw ł aszcza za ś polonik ó w wile ń skich. Po ś wi ę ciwszy si ę pracy naukowej oraz dokumentacyjno-bibliograficznej zarzuci ł tw ó rczo ść literack ą , poprzestaj ą c na publikowanych w prasie przek ł adach poezji litewskiej na j ę zyk polski (t ł umaczy ł m.in. K. Donelajtisa, V. Kudirk ę , Ż emaite, J. Biliunasa, S. Neris, A. Venc ł ov ę , T. Tilvytisa, J. Marcinkeviciusa, A. Baltakisa). Prowadzi ł wyk ł ady w katedrze bibliotekoznawstwa Wile ń skiego Uniwersytetu oraz lektorat j ę zyka polskiego dla potrzeb aspirantury AN LSRR. By ł inspiratorem i g łó wnym organizatorem polskiego ruchu literackiego powojennej Wile ń szczyzny. W latach 1954-1956 i od 1958 r. by ł opiekunem i kierownikiem stworzonego przez siebie k ół ka literackiego przy redakcji dziennika KC KP Litwy "Czerwony Sztandar" (dzi ś "Kurier Wile ń ski"). By ł cz ł onkiem Zwi ą zku Pisarzy.

Zmarł 16 listopada 1965 roku, pochowany na Rossie.

Opr. A. K.

 

Aleksander Kołyszko. Urodził się 26 marca 1960 r. w polskiej z dziada-pradziada rodzinie. Wychowany na tradycjach i kulturze polskiej. Do p ó j ś cia do szko ł y w rodzinie rozmawia ł wy łą cznie po polsku i to nie przeszkodzi ł o dobrze sko ń czy ć szko łę i dosta ć si ę na studia lingwistyczne w Mi ń sku Bia ł oruskim. Jest specjalist ą od j ę zyk ó w obcych. Studiuj ą c pracowa ł w biurze turystycznym jako t ł umacz w j ę zykach polskim i angielskim. Po zako ń czeniu studi ó w przez pi ęć lat pracowa ł jako nauczyciel w Korelickim i Lidzkim rejonach. W 1987 r. zdecedowa ł si ę zmieni ć zaw ó d i zacz ął pracowa ć w turystyce dzieci ę j i m ł odzie ż owej. Jest organizatorem Centrum turystyki dzieci ę cej i m ł odzie ż owej w Lidzie.

Od 1987 r. aktywnie dzia ł a dla odrodzenia polsko ś ci na Bia ł orusi, jest wsp ół organizatorem Klubu Mi ł o ś nik ó w Kultury Polskiej im. A. Mickiewicza, Polskiego Stowarzyszenia Kulturalno-O ś wiatowego im. A. Mickiewicza w Grodnie (cz ł onek pierwszego zarz ą du PSKO), prezes Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej od za ł o ż enia, inicjator powstania "Ziemi Lidzkiej". "Nie ma Polak ó w lepszych i gorszych, ka ż dy ma prawo do polskiej kultury i polskiej o ś wiaty niezale ż nie od tego jest cz ł onkiem jakiej ś polskiej organizacji czy nie. Ci co nale żą maj ą tylko jedne prawo i obowi ą zek - odradza ć polsko ść . Powinna by ć jedno ść cel ó w przy r óż norodno ś ci form i dzia ł a ń ."

Żonaty, ż ona Gra ż yna jest psychologiem i uczy polskiego. Wychowują córkę Karolin ę .

Robert Kuwałek. Urodzi ł się w Lublinie w dniu 7.X.1966 r. w rodzinie, nie posiadaj ą cej ż adnych korzeni kresowych - ca ł a rodzina od ko ń ca XIX w. zwi ą zana jest z Lublinem i najbli ż szymi okolicami. Jest absolwentem historii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, który ukończył w 1990 r. Ju ż podczas studi ó w zainteresowa ł si ę Kresami Wschodnimi. Pocz ą tkowo by ł a to fascynacja bardziej naukowa.

Z Lid ą i Nowogr ó dczyzn ą zwi ą za ł si ę dopiero od 1990 r., gdy odby ł pierwsz ą podr óż na Ziemi ę Lidzk ą w maju na zaproszenie miejscowego oddzia ł u jeszcze Polskiego Stowarzyszenia Kulturalno-O ś wiatowego im. A. Mickiewicza. Zwiedzaj ą c razem z Teres ą Siemionow ą Lid ę podczas kilkugodzinnego pobytu, nie przypuszcza ł , ż e od lipca zwi ąż e si ę z tym miastem jeszcze bardziej. Latem tego samego roku jako pracownik Fundacji Pomocy Szko ł om Polskim na Wschodzie im. T. Goniewicza otrzyma ł propozycj ę do podj ę cia pracy nad czasopismem dla lidzkich Polak ó w, w ł a ś nie nad nasz ą "Ziemi ą Lidzk ą ". Z czasopismem tym jest zwi ą zany od samego pocz ą tku i od tego czasu datuje si ę wielka przygoda z Lid ą i Nowogr ó dczyzn ą . Jest wsp ół za ł o ż ycielem lubelskiego oddzia ł u Towarzystwa Przyjaci ół Grodna i Wilna, Og ó lnopolskiego Klubu Przyjaci ół Ziemi Lidzkiej.

Prywatnie, w latach 1990-1995 pracowa ł w Archiwum Pa ń stwowym w Lublinie, a obecnie jest doktorantem-stypendyst ą Uniwersytetu Marii Curie-Sk ł odowskiej, gdzie przygotowuje si ę do obrony pracy doktorskiej. Ż onaty, ż ona Anna te ż jest historykiem.

Aleksander Siemionow. Urodzi ł si ę 16.04.1954 r. w Lidzie. Sko ń czy ł ś redni ą szko łę nr 1. Odby ł s ł u ż b ę wojskow ą w pu ł ku saper ó w w Mohilewie. Od pocz ą tku pracy zawodowej pracuje jako ś lusarz w lidzkich zak ł adach remontu ci ęż ar ó wek. W latach 1983-1987 by ł radnym Rady Miejskiej w Lidzie. Jest Rosjaninem z urodzenia, ale Polakiem - z wyboru. Jednak zawsze podkre ś la, ż e ma tak ż e i polsk ą krew. Babcia ze strony ojca by ł a Polk ą i pochodzi ł a z Ł odzi. Sam nauczy ł si ę czyta ć po polsku w roku 1976. W 1986 r. by ł jednym z zwyci ę zc ó w konkursu, og ł oszonego przez "Czerwony Sztandar" (dzi ś "Kurier Wile ń ski") i w nagrod ę odby ł podr óż po Polsce. W 1987 r. by ł jednym z organizator ó w pierwszej polskiej organizacji w ZSRR - Klubu Mi ł o ś nik ó w Kultury Polskiej im. Adama Mickiewicza. Jest cz ł onkiem zarz ą du Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lidzkuiej. W 1991 r. z r ą k Metropolity Gda ń skiego arcybiskupa Tadeusza Goc ł owskiego otrzyma ł medal "Zas ł u ż ony dla diecezji gda ń skiej". A w 1994 r. wybrano cz ł onkiem honorowym Fundacji Pomocy Szko ł om Polskim na Wschodzie im. T. Goniewicza. Ma na swoim koncie ponad 40 artyku łó w, wydrukowanych w polskiej prasie. Szczeg ó lnie interesuje go dzia ł alno ść Armii Krajowej na naszych terenach. Uwa ż a, ż e bez rozwoju polskiej szko ł y, polsko ść na Bia ł orusi pozostanie czym ś w rodzaju folk ł oru. Chocia ż jest niezadowolony ze swej polszczyzny, stara si ę zawsze m ó wi ć po polsku i marzy, ż eby Polacy na Bia ł orusi zacz ę li m ó wi ć w j ę zyku ojczystym. Chce objecha ć wszystkie zak ą tki naszego kraju i opisa ć jego pi ę kno i zabytki na ł amach naszej gazety.

Żonaty, ż ona Teresa razem zaczyna ł a odradza ć polsko ść na Ziemi Lidzkiej, jest wice-prezesem TKPZL ds. kultury, syn Andrzej - 19 lat, córka Diana - 13 lat.

Dariusz Ś ladecki ur.06.07.1960 r. w Lublinie. W latach 1980-85 studiowa ł histori ę sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Po uzyskaniu tytu ł u magistra kontynuowa ł nauk ę na studiach doktoranckich (1985-90). W listopadzie 1990 r. podj ął prac ę w O ś rodku Studi ó w Polonijnych i Spo ł ecznych w Lublinie w charakterze specjalisty do spraw Polak ó w na Wschodzie, gdzie pracuje obecnie m.in. kieruj ą c sprawami wydawniczymi. Jednocze ś nie w latach 1990-95 (do stycznia) pracowa ł w Fundacji im. Tadeusza Goniewicza w charakterze redaktora kwartalnika "Rota". Od stycznia ub. r . pe ł ni funkcje redaktora naczelnego "Forum Polonijnego" wydawanego przez Lubelski Klub Polonijny pod auspicjami Komisji Spraw Emigracji i Polak ó w za Granic ą Senatu RP. Jest cz ł onkiem licznych organizacji spo ł ecznych m. in. Lubelskiego Oddzia ł u Towarzystwa Przyjaci ół Grodna i Wilna, Stowarzyszenia Historyk ó w Sztuki (cz ł onek zarz ą du). Jest autorem ponad 60 publikacji naukowych i popularno-naukowych, w tym jednej ksi ąż ki (pi ęć kolejnych w przygotowaniu do druku).

Od 1985 r. prowadzi inwentaryzacj ę zabytk ó w na Bia ł orusi, g łó wnie cmentarzy. W 1990 r. zorganizowa ł ekip ę inwentaryzacyjn ą z ł o ż on ą z cz ł onk ó w Lubelskiego Oddzia ł u TPGiW oraz

historyk ó w i historyk ó w sztuki z KUL-u. Ekipa ta w okresie 6-ciu lat przeprowadzi ł a inwentaryzacj ę przesz ł o 30-tu cmentarzy na terenie by ł ego wojew ó dztwa nowogr ó dzkiego m.in. w Lidzie, Nowogr ó dku, Mirze, Nie ś wie ż u i S ł onimiu.

Żonaty, ż ona Magdalena - historyk sztuki, syn Dominik.

Stanisław Uszakiewicz syn Alojzego i Janiny urodzi ł si ę 30 maja 1931 r. w rodzinie rolniczej we wsi Tokarzyszki gminy Juraciszskiej powiat Wo ł o ż y ń ski, parafia Ł azdu ń ska. W 1939 r. uko ń czy ł pierwsz ą klas ę szko ł y polskiej. Podczas zmieniaj ą cych si ę okupacji musia ł , nie z w ł asnej ch ę ci, powtarza ć uko ń czone klasy, a w latach 1942-44 pod opiek ą ojca w zimowym czasie zajmowa ł si ę samokszta ł ceniem. Ta nauka polega ł a na czytaniu tekst ó w i uczeniu wierszyk ó w z cudem zachowanego podr ę cznika m ł odo ś ci matki "Snopka". Pan Stanis ł aw przedstawia to w nast ę puj ą cy spos ó b: "Ja jako najstarszy w rodze ń stwie g ł o ś no czyta ł em w ci ą gu dnia tekst lub wierszyk, a za mn ą powtarzali brat i dwie siostrzyczki, najm ł odszej w tym czasie by ł o 4 -5 lat. Wieczorem ojciec po uko ń czeniu pracy przy gospodarstwie sprawdza ł jak wyuczone zosta ł o zadanie. Wi ę c wszyscy w czw ó rk ę starali ś my si ę popisa ć przed ojcem, kto z nas bardziej jest zdolny do nauki".

Po ś redniej szkole p. Stanis ł aw dosta ł si ę do Bia ł oruskiej Akademii Rolniczej, kt ó r ą uko ń czy ł w 1958 r. z kwalifikacj ą in ż yniera-gidrotechnika. Przez 14 lat pracowa ł w budowlanych organizacjach melioracyjnych, a potem do wyj ś cia na emerytur ę - w ko ł chozie i sowchozie, zajmuj ą c si ę r óż nymi zagadnieniami w budownictwie gospodarczo-rolniczym i mieszkalnym. Nigdy nie by ł cz ł onkiem KPZR.

Na jesieni 1988 r. wst ą pi ł do Polskiego Stowarzyszenia Kulturalno-O ś wiatowego im. A. Mickiewicza i do dzi ś dnia aktywnie dzia ł a dla odrodzenia polsko ś ci na Ziemi Lidzkiej, jest wiceprezesem Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej, inicjator wielu spraw. Krajoznawca, cz ł owiek, kt ó remu zawsze przy ś wieca has ł o "B ó g, Honor i Ojczyzna". Autor wielu artyku łó w w "Ziemi Lidzkiej" i "G ł osie znad Niemna" dotycz ą cych nieznanych stron naszej historii.