|
|
LIDA
31 paźdiernika Dom Twórczości Dzieci i Młodzieży zorganizował imprezę pod nazwą "Słowiańskie święto ". Dzieci miały pokazać tradycje, tańce, pieśni, pokarmy trzech narodów - białoruskiego, polskiego i rosyjskiego. Polaków z Grodzienszczyzny przedstawiała grupa harcerzy pod kierownictwem młodej nauczycielki mgr Ireny Kołyszko.Na koniec każda grupa otrzymała torcik i upominki od TKPZL.
***
Od paźd z iernika staraniem ZPB w Lidzie pracuje Polskie Liceum niedzielne dla dorosłych, na którym można doskonalić swą wiedzę z języka i literatury polskiej, historii.Ten dziewięciomiesięczny kurs prowadzą nauczyciele z Białegostoku: pani Wanda Boguska i
pan Jerzy Zielenowski.
***
2 listopada Konsul Generalny RP w Grodnie pan dr Mariusz Maszkiewicz spotkał się z lidzkimi Polakami na Kwaterze Wojskowej cmentarza przy ul.Engelsa (Grażyny).Odmówiono wspólny pacierz, zapalono znicze.
***
Z początkiem roku szkolnego TKPZL odnowiła swą opiekę nad piątą klasą z nauką języka polskiego jako przedmiotu w szkole nr 16. Swego czasu klasa ta powstała z inicjatywy i przy aktywnym udziale członków Towarzystwa. Mamy nadzieję, że ta współpraca będzie korzystna dla obu stron. W paźdierniku dzieci wyjeżdżały na wycieczkę do Krupowa i Zapola, w strony ojczyste Ignacego Domejki, organi zowały dzień polskiego nauczyciela w klasie, aktywnie uczestniczą w imprezach Towarzystwa.
***
Nie tak jak zawsze obchodzono w Lidzie tegoroczne święto Niepodległości 11 listopada.
Na grobie żołnierzy 20 roku około wsi Feliksowo wystawiono krzyż, a 12 lis topada odbył się koncert dzieci. Śpiewali i tańczyli,recytowali wiersze przedszkolaki pani Ireny Wojtkiewicz, zespoły ,,Jutrzenka " (kier. W. Kury ło), "Bajka" (kier. A. Komincz) oraz dziewczynki z liceum pedagogicznego (kier. J. Maciuk). Sala była wypełn iona po brzegi.
***
26 listopada sekcja szkolnictwa TKPZL zorganizowała konkurs recytatorski dla dzieci ku czci 140 rocznicy z dnia śmierci Adama Mickiewicza. W konkursie wzięli udział uczniowie szkół nr 11, 16, 17, liceum pedagogicznego. Najaktywniejsi byli uczniowie z szestnastki, którzy uczą polskiego jako przedmiotu już piąty rok.
***
Na spotkanie niedzielne ZPB zostały zaproszone dzieci z Dworzyszcz. Widzowie zostali mile zaskoczeni piękną polszczyzną i akcentem dzieci. Wygląda na to, że dzieci ze wsi są mniej zrusyfikowane i używają na co dzień elastycznego i dźwięcznego języka białoruskiego, który wiele ma wspólnego z polskim.
***
10 grudnia odbyło się zebranie sprawozdawczo-wyborcze Lidzkiego oddziału ZPB. Prezesem została ponownie wybrana pani Izabela Tyrkin.
***
17 grudnia odbyło się zebranie sprawozdawczo-wyborcze TKPZL. W tajnych wyborach wyłoniono 19-osobowy zarząd. Na prezesa ponownie został wybrany Aleksander Kołyszko.
***
Z okazji świąt Domeykowskich przyjazne stosunki zostały nawiązane między szkołą w Krupowie a szkołą im. Domeyki w Warszawie. Na Boże Narodzenie krupowianie otrzymali piękne dary od swoich przyjaciół: słodycze, książki, inne rzeczy. Zostali one dostarczone przez niezmordowanego pana Henryka Ciuka.
***
25 i 29 grudnia swój program świąteczny przedstawił zespół "Kresowiacy " . Licznie zebrani widzowie mogli podziwiać stare i nowe polskie kolędy.
***
24 grudnia TKPZL zaprosiło Lidzian na tradycyjny opłatek przy pomniku Adama Mickiewicza. Zgromadzonych winszowali prezesi A.Kołyszko i I.Tyrkin, dzieci z lidzkich szkół recytowały wiersze. Ksiądz Jerzy Góral Sch.P. z lidzkiej fary złożył wszystkim obecnym serdeczne życzenia Wesołych Świąt.
***
26 grudnia spotkanie opłatkowe odbyło się w szkole Nr 1 6. Piękną uroczystość dla swoich rodziców i gości z TKPZL przyszykowały dzieci z 5 klasy. Były i kolędy, i recytacje, i wspaniałe kościumy. Pod choinkę dzieci otrzymały słodycze od Lidzian z Warszawy i upominki.
***
30 grudnia dzieci uczące języka polskiego spotkały się na zabawie choinkowej w szkole Nr 11. Zabawę dla swoich młodszych koleżanek i kolegów zorganizowali harcerze z I-szej Lidzkiej drużyny pod kierownictwem swoich opiekunów. Każdy mógł popisać się wierszykiem lub piosenką, ciekawym strojem. Słodyczy i upominków też nie zabrakło, za które serdecznie dziękujemy panu Mariuszowi Maszkiewiczowi, Konsulowi Generalnemu RP w Grodnie oraz działaczom Klubu Przyjaciół Ziemi Lidzkiej.
***
W ten sam dzień odbył się tradycyjny już opłatek dla inteligencji miasta, organizowany przez TKPZL. Przybyli księża ze Słobudki, przedstawiciele władz miejskich i rejonowych, nauczyciele, działacze Towarzystwa. Z Mińska na spotkanie przybył Charge d'Afaire RP p. Marek Ziołkowski.
***
7 stycznia staraniem Lidzkiego oddziału ZPB został zorganizowany koncert świąteczny z udziałem zespołu "Przyjaciele " i studentów liceum muzycznego.
***
Tradycyjne wspólne opłatki przeprowadzili także stowarzyszenia, działąjące przy oddziale ZPB: Klub Kobiet, Klub Sybiraków, Klub Młodzieży Polskiej oraz środowisko kombatanckie.
***
W dniach 8-13 stycznia na zaproszenie Komitetu Historii Nauki i Techniki PAN w Warszawie przebywała grupa dzieci z 9 klasy z Krupowa. Uczniowie zwiedzili Muzeum Techniki, Muzeum Ziemi, Pałac Ł azienkowski, Mu zeum Marii Curie-Skłodowskiej , mieli ciekawe spotkania w KHNiT PAN, szkole im. Domeyki, szkole pijarskiej na Siekierkach, zwiedzili Stare Miasto.
***
28 stycznia w Lidzie po raz pierwszy od 1589 r. została wyświęcona świątynia prawosławna bez udziału hierarchii rosyjskiej cerkwi. Parafia św. Panciel ejmona stała się pierwszą parafią należącą do Białoruskiej Prawosławnej Cerkwi Autokiefalicznej.
***
15 lutego zespół "Przyjaciele " został zaproszony na spotkanie z inteligencją miasta Białystok na tzw. "tłusty czwartek ". Zabawa,w której uczestniczyli przedstawiciele władz miejskich, odbyła się we wspaniałej atmosferze.
***
25 lutego TKPZL zaprosiło lidzian na "Zapusty u babci Werci " w miejskim Pałacu Kultury. Na scenie było tłoczno. W tłusty czwartek do babci Werci przychodzą sąsiedzi, krewni, wnuczka z kole żankami (zespół "Jutrzenka " ), zespół rodziny Sachoń, a nawet pan Zyguś z Warszawy z narzeczoną. Baba Jaga z Domu T wórczości Dzieci i M łodzieży zorganizowała konkurs piękności. A wszystko razem to piękna zabawa, tańce, pieśni, kawały. Każdy mógł spróbować wspaniałego blina od babci Werci. A przy okazji można było nabyć ciekawą książkę, gazetę lub magazyn, uczestniczyć w loterii.
***
Na wesołą zabawę zapustną do liceum muzycznego zaprosił także oddział ZPB. Na początku odbył się koncert, a potem Klub Młodzieży Polskiej wspólnie bawił się ze studentami i wykładowcami liceu m, recytowano wiersze, tańczono, śpiewano.
***
3 grudnia w Grodnie powstała nowa niezależna polska organizacja - Polska Macierz Szkolna. Życzymy nowej organizacji wytrwałości i nowych dobrych pomysłów na rzecz odrodzenia polskiego szkolnictwa na Białorusi.
***
4 lutego w Grodnie odbył się II Festywal Harcerskiej Piosen ki. Zespoły harcerskie i zuchowe przybyły z Grodna, Lidy, Wołkowyska, Rosi, Szczuczyna, Sopockinia itd. W ciężkiej rywalizacji zespół I LDH im. W.Pileckiego (TKPZL) zajął I miejsce. Gratulujemy.
***
4-5 listopada odbył się w Baranowiczach II Festywal Polskiej Piosenki Dziecięcej. Lidę reprezentowali na festywalu zespoły "Bajka " i harcerzy (TKPZL).
***
W Baranowic zach został poświęcony dom misyjny księży werbistów p.w.św.Trójcy. Na uroczystości przybyli prowincjałowie zgromadzenia z Polski, Słowacji i Węgier. W latach 70-ch werbisci udawali się nielegalnie na Białoruś, Litwę i Ukrainę, by prowadzić pracę duszpasterską. W 1992 r. założyli oni w Baranowiczach Instytut Katechetyczny.
***
W czasie jesiennych i zimowych feryj w miejscowym Klubie Polskim odbywały się kursy z języka polskiego i historii dla polskiej młodzieży przyszykowane przy udziale nauczycieli Polonijnego Centrum Nauczycieli z Lublina.Młodzież z lidzkiego Domu Twórczości dziękuje Baranowiczanom za zaproszenie do udziału w owym kursie.
***
18 listopada odbyło się kolejne spotkanie Klubu Przyjaciół Ziemi Lidzkiej w Warszawie.
Omawiano problemy pomocy Pol akom na Ziemi Lidzkiej.Odbyła się także luźna dyskusja nt.przyszłorocznego Zjazdu Lidzian.
***
16-17 grudnia odbył się Zjazd żołnierzy AK Nowogródzkiego okręgu. Ziemię Lidzką reprezentował prezes Lidzkiego środowiska AK p. J ózef Kunkiewicz.
***
21.01 .w warszawskim kościele św.Karola Boromeusza została odprawiona uroczysta Msza św. w intencji św. pamięci porucznika Jana Borysewicza "Krysi ", dowódcy zgrupowania "Północ " Nowogródzkiego okręgu AK.
***
18 września w Lublinie z inicjatywy Stowarzyszenia Civitas Christiana odbyła się konferencja p t. Polityka wschodnia III Rzeczpospolitej Polskiej. O problemach Polaków Białorusi mówił na konferencji prezes TKPZL A.Kołyszko.
***
W dniach 22.02. - 31.03.1996 r. w Galerii im. Sleńdzińskich Muzeum Miejskiego w Białymstoku jest czyna wystawa autorska naszego współpracownika Czesława Kołyszko.
***
25-27 sierpnia w Dobrym Mieście odbyło się tu już czwarte spotkanie muzykujących rodzin . Najmłodszym uczestnikiem był 4-letni Witalik Sachoń z Lidy. Oprócz rodziny Sachoniów (TKPZL) , Lidę reprezentowali także rodziny Sawuków i Parfeńczyków.Tegoroczne spotkania zebrali 16 rodzin z Białorusi, Litwy, Polski, Rosji i Ukrainy.
***
Od 17 po 22 grudnia na zaproszenie Polskiego Stowarzysze nia Kombatantów w Pułtusku przebywała grupa kombatantów z Gro dzie ń szczyzny, a wśród nich 10-ioro byłych żołnierzy AK z Lidy i okolic. Gości podejmował prezes Wspólnoty Polskiej prof. Andrzej Stelmachowski.
Jeszcze jedne lidzkie wspomnienie
Niedawno na adres naszej redakcji przyszła książka "Kompania Wrześniowa i lata okupacji na ziemi nowogródzko-wileńskiej ". Z dużym wzruszeniem czytaliśmy słowa dedykacji autora, pana Witolda Dramowicza: "Zespołowi redakcyjnemu "Ziemi Lidzkiej " za trud w propagowaniu słowa i kultury polskiej na b. Kresach Wschodnich m.in.poprzez redagowanie tak uroczego i prawdziwie polskiego czasopismajak "Ziemia Lidzka" . Wyrazy uznania i wdzięczności składa autor - Lidzianin. Bydgoszcz. Witold Dramowicz."
Książka ta stanowi niejako zapis ciężkiej drogi życiowej pokolenia autora. Urodzony w Brzozówce nad Niemnem, Witold Dramowicz ukończył Gimnazjum Państwowe w Lidzie, odbył czynną służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty i 77 pp. w Lidzie. Studiował prawo na uniwersytecie w Wilnie.W randze podporucznika jako dowódca plutonu działek ppanc. wziął udział w kompanii wrześniowej. Dostał się do sowieckiej niewoli, dzięki szczęśliwemu przypadkowi udało się zbiec, gdy był prowadzony do bydlęcych wagonów do Katynia. Żeby nie wpaść w ręce enkawudzistów zmieniał miejsce pobytu, zacierał za sobą wszelkie siady. Wyniesiona z gimnazjum znajomość języka niemieckiego bardzo mu pomogła po napadzie Niemców na ZSRR. Miał dostęp do magazynu bron i. Podejrzany w tym, że przeprawia broń do polskich partyzantów został aresztowany i osadzony w lidzkim więzieniu. Jednak dzięki słynnej akcji AK na więzienie w Lidzie został uwolniony i poszedł do lasu. Walczył w V bat. 77pp. AK, brał udział w całym szeregu zbrojnych akcji, zarówno przeciwko Niemcom jak i później przeciwko sowietom.W lipcu 1944 roku uczestniczył w akcji "Burza ". Nie skorzystał jednak z radzieckiego zaproszenia na wojenną naradę i w ten sposób uniknął podstępnego aresztowania przez NKWD. W maju 1945 roku repatriował do Polski i mieszka w Bydgoszczy.W 1992 r. po raz pierwszy po wojnie odwiedził ukochaną Lidę.
Dziękując autorowi za tak piękny dar, życzymy oby pamięć o Lidzie zawsze została w jego sercu.
A.S.
Sowieckie symbole odchodzą
W końcu 1994 r . z budynku dworca kolejowego w Lidzie zniknęły wreszcie dwie sowieckie tablice pamiątkowe. Chociaż nikt dawno już ich nie czytał i jestem nawet pewny, że gdyby zapytać któregoś z mieszkańców miasta, nikt nie wiedziałby co tam było napisane. Może to nawet i dobrze, ale dla historii przypomnimy, jaką treść zawierały owe tablice. Jedna z nich informowała, że przez Lidę przejeżdżał Feliks Edmundowicz Dzierżyński. Ten "znamienny " dla dziejów miasta fakt miał miejsce w dniu 27.VI. 1920 r . "Czerwony Kat Rewolucji" zdążał wtedy na Front Zachodni, maszerujący na Warszawę. Czym zakończył się ten sowiecki pochód na stolicę Polski, dobrze wie my.
Druga tablica przypominała, że w dniu 15.VIII. 1920 r odbył się w Lidzie pierwszy komunistyczny "subotnik" , czyli czyn społeczny, w którym miało uczestniczyć 213 komunistów i 707 bezpartyjnych czerwonoarmiejców i robotników. Jak się potem okazało, trudzili się oni nadaremno, bo w dwa tygodnie później Wojsko Polskie wyrzuciło bolszewików z Lidy. Dla porządku historycznego należy dodać, że obydwie tablice odsłonięto w 1967 r.
Podobnie w końcu ubiegłego roku rozebrano popiersie Lenina, stojące dotychczas naprzeciwko zakładu maszyn rolniczych. Jak widać, sowieckie symbole znikają stopniowo i bez rozgłosu z ulic Lidy. Podobnie rzecz się ma z niektórymi miejscowościami na Ziemi Lidzkiej. Na przykład pomnik Lenina w Żołudku, któremu nieznani sprawcy obcięli pewnej nocy rękę, został rozebrany przez miejscowe władze już dwa lata temu.
Niestety, nie można tego powiedzieć o nazwach lidzkich ulic. Mam nadzieję, że powinno się to zmienić przy końcu roku, po wyborach do Rady Miejskiej. Doprawdy, uprzykrzyło się już oprowadzanie gości po Lenin skich i Sowieckich ulicach.
A.S.
Ogłoszenia
W dn. 16-22 maja 1996 r. w Lidzie odbędzie się IV światowy Zjazd Lidzian. W programie: spotkania byłych mieszkańców Ziemi Lidzkiej, wycieczki po okolicach Lidy, do Nowogródka, Nieświeża, Wilna, ciekawe koncerty oraz inne imprezy. Bliższe informacje można uzyskać pod telefonami 356-04, 350-60 w Lidzie oraz 31-32-55 w Warszawie. Lida czeka.
***
Towarzystwo Kultury Polskiej Ziem i Lidzkiej ogłasza konkurs na studia architektoniczne w Polsce. Szczegółową informację można uzyskać pod tel. 356-04 w siedzibie Towarzystwa przy ul. Szubina 6-7 lub listownie - pod adresem redakcji. Zgłoszenia są przyjmowane do 1 maja br.
