Polscy naukowcy w Lidzie

W dniu 3 maja 1992 r., w Łowiczu rozpoczęto obchody jubileuszu 350 lecia obecności i działalności zakonu Pijarów w Polsce. Zgodnie z programem tych obchodów, w dniach 20-21 listopada zeszłego roku odbyła się w Warszawie sesja naukowa pt. "Wkład O. O. Pijarów do nauki i kultury w Polsce XVIII-XIX wieku", zorganizowana przez Polską Prowincję O. O. Pijarów i Polską Akademię Nauk. Na sesji tej podjęto decyzję o wydaniu zbiorowego dzieła, dorobku polskich naukowców, zajmujących się nieraz przez wiele lat badaniem problematyki wkładu Pijarów w rozwój nauki i kultury w Rzeczypospolitej, szczególnie w okresie Oświecenia. W rezultacie podjętej na sesji decyzji, w rekordowo krótkim czasie wydano drukiem 650-cio stronicową pracę naukową pt. "Wkład Pijarów do nauki i kultury w Polsce XVII-XIX w.", pod redakcją Ireny Stasiewicz-Jasiukowej.
Książka zawiera bardzo interesujące rozprawy naukowe, które wyszły spod pióra 30 autorów. Jeden z artykułów jest poświęcony pijarowi, o. Stanisławowi Bonifacemu Jundziłłowi, wybitnemu uczonemu, botanikowi i zoologowi, działającemu w Litewskiej Prowincji Pijarów. Stanisław Bonifacy Jundziłł ukończył szkołę Pijarów w Lidzie, następnie pracował w Szczuczynie, gdzie założył ogród botaniczny przy miejscowym Kollegium Pijarów, który służył mu do prac naukowych, a uczniom do kształcenia się. Jego kariera naukowa zawiodła go w końcu na Uniwersytet Wileński, gdzie został profesorem.
Znaczne miejsce w tej książce poświęcono również ojcu Kazimierzowi Narbuttowi, jednemu z przodków Ludwika Narbutta (pradziadek Ludwika był rodzonym bratem o. Kazimie­rza). O. Kazimierz Narbutt pochodził z podlidzkiego Krupowa. On to właśnie poświęcił fundamenty i kamień węgielny pod rozpoczętą budowę murowanej świątyni pijarskiej w Lidzie, która po dzień dzisiejszy stoi w centrum miasta i narazie jeszcze wykorzystywana jest jako planetarium.
Stanisław Bonifacy Jundziłł i Kazimierz Narbutt to postacie, które stanowią dumę Ziemi Lidzkiej. W tym miejscu należy również wspomnieć, że redaktor wymienionej książki, p. Irena Stasiewicz-Jasiukowa jest rodowitą lidzianką.
W dniu 20 czerwca b. r. odbyła się w Szczuczynie prezentacja tej książki. Spotkanie rozpoczęło się od uroczystej Mszy św. w miejscowym kościele, celebrowanej przez ojców Pijarów na czele z o. Janem Taffem, Prowincjałem Zakonu Pijarów w Po­lsce. Po Mszy św., w sali parafialnej, przy kościele odbyła się prezentacja książki. W uroczystościach udział wzięli naukowcy z różnych placówek badawczych z całej Polski. Przybył również prof. Jerzy Starczewski, reprezentujący Uniwersytet Stanowy Missouri w USA. Łącznie, do Szczuczyna przybyło około 40 osób, a wśród nich także członkowie Białoruskiej Akademii Nauk, Grigorij Galenczenko i Leon Miroczyński, przedstawiciele władz miasta, członkowie miejskiego i rejonowe­go oddziałów ZPB w Szczuczynie, parafianie, przedstawiciele Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej, I sekretarz Am­basady RP w Mińsku, p. Marek Gałkowski.
W drodze powrotnej do Lidy, goście zwiedzili kościół w Sta­rych Waliszkach i prawosławną cerkiew obronnego typu w Murowance koło Skrzybowców.
Następnego dnia, 21 czerwca, naukowcy zwiedzili Nowo­gródek, a w Muzeum Adama Mickiewicza przeprowadzili kon­ferencję naukową poświęconą twórczości Wieszcza. Goście poje­chali również na Świteź.
22 czerwca goście spotkali się z przedstawicielami Rady Miejskiej w Lidzie i podczas tego przyjacielskiego spotkania podzielili się swoimi poglądami na temat niektórych problemów miasta.
Przez cztery dni pobytu wybitnych gości w Lidzie, opiekę nad nimi roztoczyło Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidziej, zgodnie z uprzednią prośbą Polskiej Akademii Nauk.
Warto na koniec dodać, że podczas konferencji podjęto decyzję o nazwaniu jednej z ulic w centrum Szczuczyna imieniem Stanisława Bonifacego Jundziłła.

Stanisław Uszakiewicz